دقائق العلاج ؛ ج1 ؛ ص106
زیادى فراموشى از غلبه رطوبت و سردى بر مغز است و کمى آن و زیاد شدن
حافظه از غلبه حرارت و خشکى است. زیاد شدن وسواسهاى قلبى از
حرارت و یبوست و کمى آن از سردى و رطوبت است. اما خوابهاى پریشان
ترسناک از اخلاط ناجور ولى لطیف مىباشد.
خواب دیدن قرمزیها و گرمیها، زخمها و دملها از چیرگى خون است و اگر
چیزهاى سفیدرنگ، دریا، برف، باران و امثال آن را در خواب ببیند از سردى
و رطوبت است. دیدن چیزهاى زرد، آتش، صاعقه و امثال آن در خواب بر
اثر غلبه صفراء است. در خواب دیدن چیزهاى
سیاه، تاریکیها و چیزهاى
دقائق العلاج، ج1، ص: 107
خوفناک و ترسآور از سوداء
مىباشد.
تلخى دهان، زردى و خشکى زبان از صفراء است، سرخى زبان، شیرینى
و ترى دهن از چیرگى خون، سیاهى، خشکى و گسى (زمختى) دهن از
بلغم است و همچنین اگر زبان سفید و دهن لزج و تر و بىمزه باشد از بلغم
و نیز ترشى و همچنین شیرینى همراه با سفیدى دهن از بلغم
شیرین است.
بطور خلاصه هرگاه حالات طبیعى بدن از حالت عادى دیگرگون شود هشدارى
براى پیدایش یک بیمارى در بدن است و عاقل کسى است که راه آن بیمارى
را ببندد و به جلوگیرى از آن اقدام نماید[1]
[1] کرمانى، محمد کریم بن ابراهیم - مترجم: عیسى ضیاء ابراهیمى،
دقائق العلاج، 2جلد، چاپخانه سعادت - کرمان،
چاپ: اول، 1362 ه.ش.
دقائق العلاج ؛ ج1 ؛ ص104
فصل
دگرگونى کارهاى طبیعى بدن
اعمال
طبیعى بدن گاه دگرگون مىشود که اگر ببرگرداندن آنها بحال طبیعى نپردازند ممکن است
بوضع دشوارترى بیانجامد براى برگرداندن وضع طبیعى از سه راه استفاده مىکنند:
اصلاح
غذا و پرهیز از چیزهائى که نیازى بدانها نیست که اگر این راه سودمند نباشد باید
بغذاهاى داروئى بپردازند[1] و اگر بهبودى حاصل نشد باید
داروهاى کمتوان بکار ببرند. این دیگرگونىها عبارتند از:
دقائق العلاج، ج1، ص: 105
اشتهاى زیاد که نشانى بدى
وضع مزاجى سرد یا بلغم ترشى (اسیدى) است که در دهانه معده پیدا شده، کمى اشتها نیز
دلیل بر بدى وضع مزاجى و گرمى در فم معده است، گرایش مریض بخوردن چیزهاى گرم و
گزنده و شیرین علامت پیدا شدن سردى در مزاج یا خلط ترش است، تمایل انسان بخوردن
چیزهاى سرد دلیل بر پیدایش گرمى غیر طبیعى در دهانه معده است.
تشنگى
غیر عادى نشانى گرمى و خشکى مزاج یا بخارهاى زیاد است، کمى عطش دلیل بر بدى مزاجى
سرد و مرطوب، یا بلغمى که در معده جمع شده است مىباشد.
زیادى
مدفوع اگر از پرخورى نباشد دلیل بر گرد آمدن مواد زیادى از پیش است و اگر با وجود
پرخورى کم باشد نشانى بر ماندن مدفوع در رودهها است بادها و قرقرهاى شکم دلیل بر
زیادى رطوبت و کمى حرارت است.
پیشاب
زیاد با کمآشامى همراه با حالت بحران اثر همان بحران و در غیر حالت بحران دلیل بر
سردى کلیهها و مثانه و یا سستى آنها است اگر آمدن پیشاب با سوزش همراه باشد و
قرحهاى در مجراى ادرار نباشد دلیل حرارت کبد یا کلیهها و یا مثانه است یا از
بلغم ترشى (اسیدى) و یا از سوداى آبگونه است.
اگر
خون قاعدگى در زنان در غیر حالت بحران زیاد باشد دلیل ناتوانى قوه نگاهدارنده بدن
و زیادى نیروى دفعکننده و یا گشادگى و باز شدن مجارى اندامهاى مربوط است و همه
اینها از حرارت و رطوبت مىباشد اما اگر مقدار خون کم باشد برعکس آن است.
زیادى
عرق در غیر مواقع بحرانى ناشى از زیادى مواد زائد و کمى آن از
دقائق العلاج، ج1، ص: 106
برودت و یبوست یا بسته شدن
مسامات و یا غلیظ بودن اخلاط مىباشد.
عطسه
زیاد یا از کمتوانى مغز و یا بالا رفتن بخارهاى تند است. زیادى آب بینى از
کمتوانى مغز و یا زیادى بخارها و کمى آن از زیادى حرارت مغز و یا کمى بخارها و یا
گرفتگىها است. همچنین است حکم چیزهایى که در ناحیه زبان کوچک ترشح مىشود که
زیادى آن بر اثر رطوبتهاى دهانه معده و یا حرارت و خشکى عصیر معدى و یا پیدا شدن
خلطى ترش در دهانه معده است.
خواب
زیاد از رطوبت مغز و یا
بىحسى آن و بیخوابى از خشکى یا حرارت مغز است.
زیادى
میل بجماع از حرارت و رطوبت و چیرگى خون مىباشد و کمى آن از خشکى ناشى از گرمى و
یا سردى است.
کم
شدن حافظه از چیرگى رطوبت مغز و زیادى آن از غلبه حرارت و خشکى است. گاهى کمى سرعت
انتقال ناشى از زیادى خشکى است چه در این حالت چیزهائى که انسان درک مىکند در مغز
ضبط نمىگردد، زیادى فراموشى از غلبه رطوبت و سردى بر مغز است و کمى آن و زیاد شدن
حافظه از غلبه حرارت و خشکى است. زیاد شدن وسواسهاى قلبى از حرارت و یبوست و کمى
آن از سردى و رطوبت است. اما خوابهاى پریشان ترسناک از اخلاط ناجور ولى لطیف
مىباشد.
خواب
دیدن قرمزیها و گرمیها، زخمها و دملها از چیرگى خون است و اگر چیزهاى سفیدرنگ،
دریا، برف، باران و امثال آن را در خواب ببیند از سردى و رطوبت است. دیدن چیزهاى
زرد، آتش، صاعقه و امثال آن در خواب بر اثر غلبه صفراء است. در خواب دیدن چیزهاى
سیاه، تاریکیها و چیزهاى
دقائق العلاج، ج1، ص: 107
خوفناک و ترسآور از سوداء
مىباشد.
تلخى
دهان، زردى و خشکى زبان از صفراء است، سرخى زبان، شیرینى و ترى دهن از چیرگى خون،
سیاهى، خشکى و گسى (زمختى) دهن از بلغم است و همچنین اگر زبان سفید و دهن لزج و تر
و بىمزه باشد از بلغم و نیز ترشى و همچنین شیرینى همراه با سفیدى دهن از بلغم
شیرین است.
بطور
خلاصه هرگاه حالات طبیعى بدن از حالت عادى دیگرگون شود هشدارى براى پیدایش یک
بیمارى در بدن است و عاقل کسى است که راه آن بیمارى را ببندد و به جلوگیرى از آن
اقدام نماید. قبلا هم در اینباره چیزهائى گفتهایم و از این راه دین خداوند متعال
و سنت او ادا مىگردد و کار آخرت و گذران زندگى روبراه مىشود[2] و بنابراین آنچه گذشت بس است.
مقاله
اول درمانهاى کلى (عام)
درمان
بر سه قسم است: چارهاندیشىها یا دارو و یا کارهائى که با دست انجام مىگردد و
هریک از اینها یا براى قطع بیمارى و یا براى راندن عوارض است. قطع بیمارى درمان
عام و دفع عوارض درمان خاص است و درمان عام نیز دو قسم است: نخست آنکه اختصاصى بیک
بیمارى ندارد
دقائق العلاج، ج1، ص: 108
و در همه انواع بیمارى بکار
مىرود یا ویژه یک نوع بیمارى و استفاده از خاصیتها است. ما در این مقاله انواع
درمانهاى عام و همگانى را که درباره هر یک از بیماریها بکار مىرود یادآورى
مىکنیم:
بدى
مزاج یا ساده است و یا مادى: ساده آن یا از سببهاى بیرونى یا اندرونى است.
بنابراین اگر سبب از بیرون باشد نخست درمان را با قطع آن آغاز و سپس اثرى را که آن
سبب روى بدن داشته است دفع مىکنیم اما اگر سبب درونى و مثلا از امتلاء باشد از
استفراغ (شرح استفراغها خواهد آمد) استفاده مىشود و اگر از یک چگونگى مثل پیدا
شدن سردرد، از نوشیدن آب سرد بهم رسیده باشد باید از ضد آن سود جست و این مسئلهاى
کلى است و جزئیات از قبیل درد رودهها و معده از سنگینى و امثال آن را در آینده
خواهیم دید.
درباره
نوع مادى باید توجه داشت که اگر پیدایش بیمارى از زیادى یک کمیت باشد درمانش
استفراغ است و اگر در چگونگى ماده باشد علاجش اگر ممکن باشد استفراغ و دگرگون کردن
چگونگى است و اگر ممکن نباشد باید از ضد آن استفاده کرد.
دیگرگون
کردن حالت سردى در آغاز و تغییر حالت گرمى در پایان آسانتر مىباشد.
هر
بیمارى پنج مرتبه دارد: حرکت ماده، آغاز پیدایش بیمارى، روزهائى که بیمارى پیش
مىرود، روزهائى که از پیش روى بازپس مىایستد و روزهائى که بیمارى فرومینشیند.
در
مرتبه اول باید بیمارى را با اصلاح غذائى درمان کرد و بیمار را از چیزهایى که در
آن زیادهروى کرده بازداشت و چیزهائى را که از آن کم
دقائق العلاج، ج1، ص: 109
خورده است باید بیشتر باو
بخورانند و چهبسا که همین درمان براى بیمار بس باشد.
درمان
در مرتبه دوم نیز همچنین است و اگر بیمار بهبودى نیافت باید از غذاهاى داروئى سود
بجویند و چهبسا که با همین درمان بهبودى به دست آید و اگرنه باید بوسیله استفراغ
پس از نضج گرفتن و توقف بیمارى بپاکسازى بدن پرداخت. اگر این چاره که بیشتر
سودمندست ممکن نشد و بیمارى ادامه یافت باید چیزهاى لطیفکننده مزاج و پس از آن
چیزهائى که خلطها را حل مىکند تجویز کنند چه معلوم مىشود که هنوز مقدارى از
خلطها پس از پاکسازى در بدن باقى مانده است و همچنین است دستور کار در روزهائى که
بیمارى در حال فروافتادن است تا آنکه بکلى قطع شود و حرارت غریزى و اعضاء رئیسه
نیرو بگیرند. اما بعض از پزشکان معتقد به پاکسازى بدن در آغاز حرکت ماده هستند و من
بر این باور نیستم چه برخلاف فرمایش اهل بیت علیهم السلام است که مىفرمایند"
أمش بداءک ما مشى بک" (با بیمارى تا وقتى که با تو مدارا مىکند مدارا کن).
علاوه بر آنچه در این باره گذشت باز هم توضیح خواهم داد و بههرحال تا هنگامى که
طبیعت بر بیمارى چیره است، نیازى بدارو نیست اما همینکه از دفع بیمارى ناتوان شد
بکمک نیاز دارد. اگر بیمارى مخصوص یک اندام باشد سزاوار این است که در امراض گرمى
که در حال پیشروى مىباشند پس از پاکسازى داروهاى پسزننده را بکار برند. و اگر
بیمارى سرد باشد نخست از لطیفکنندهها و سپس از پسزنندهها و در حال باز ایستادن
بیمارى از پسزنندهها و سپس از محللها[3] باید استفاده نمایند. در هنگام
فروافتادن بیمارى
دقائق العلاج، ج1، ص: 110
باید محللها را بکار برد.
آنها که گفتیم درمانهاى خارجى است، اما درمانهاى داخلى را یاد کردیم که از آن جمله
استفراغ است که ده شرط دارد:
1-
اینکه امتلائى وجود داشته باشد که اگر در چگونگى مزاج فسادى رخ داده باشد باید به
کم کردن مواد فاسدکننده بپردازند.
2-
نیروى بدن کافى باشد.
3-
توجه بحرارت و رطوبت مزاج و اعتدال وضع همگانى.
4-
اعتدال شهرى که بیمار در آن ساکن است و همچنین اعتدال فصل باید در نظر پزشک باشد و
اگر ممکن باشد تا وقت مناسب باید درمان بتأخیر انداخته شود.
5-
به عادت بیمار از جهت استفراغ باید توجه شود.
6-
بیم زیانى از استفراغ از نظر پیدا شدن بیماریهاى دیگر نباشد.
7-
اقتضاء سنى بیمار، که کودک و پیر نباشد.
8-
شغل بیمار، صنعتى که او را ضعیف کند نباشد.
9-
اندامهاى رئیسه سالم باشد. 10- بیمار در حال سفر نباشد.
همینکه
شروط دهگانه موجود باشد استفراغ ممکن است و درباره کیفیت استفراغ[4] نیز باید چهارده شرط در نظر
پزشک باشد:
1-
بیرون راندن خلط زیانبار بصورت خاص.
2-
پیروى از طبیعت بیمار در جهت دفع باین معنى که اگر طبیعت او مایل به قى باشد از
راه قى و اگر مایل باسهال باشد از آن راه استفاده شود.
دقائق العلاج، ج1، ص: 111
3- مجراى طبیعى باید در نظر
گرفته شود مثلا مجراى مواد موجود در رویه کبد[5]، کلیهها و
مجراى مواد موجود در گودى آن[6]، رودهها
است و از این قبیل و نیز باید ملاحظه شود که خلط از اندامى مهمتر به اندامى پستتر
رانده شود مثلا خلط مغز باید از راه بینى خارج شود نه ریه و اینکه اندام دومین
نوعى شرکت با عضوى که بیمار است داشته باشد.
4-
ماده باید بقدر نیاز اخراج شود و نه بیش از آن.
5-
باید پزشک ببیند خلط در کجاى بدن است و اگر در عمق[7] است از مسهل نیرومندتر و
روحانى استفاده کند، اگر در کبد و طحال باشد مسهل باید متوسط و نفسانى باشد. و اگر
در معده باشد مسهل کمتوان جسمانى هم بس است[8]. اخلاط رقیق با مختصر مسهلى
خارج مىشود اما اخلاط غلیظتر بمسهل نیرومندترى نیازمندند. براى اخلاط هریک از
اندامها باید از مسهل مناسب با آن اندام سود جست و مثلا اخلاط مغزى با مسهل مغزى و
معدهاىها با مسهل معدهاى و کبدىها با مسهل
دقائق العلاج، ج1، ص: 112
کبدى باید بیرون رانده شود.
6-
باید وضع شخص بیمار در نظر پزشک باشد چه بیمار نیرومندتر تاب داروى قویتر و
سریعتر را دارد درحالىکه براى بیمار ناتوان باید از داروى کم توان و ملایمترى
استفاده شود.
7-
نیروى بیمارى نیز باید مراعات شود و بیمارى نیرومندتر را با داروى پرتوانتر و با
سرعت بیشترى درمان کرد چه در غیر این صورت ممکن است کار بمرگ بیمار بیانجامد اما
بیمارى کمتوان چنین نیست و ملایمتبردار است
8-
باید بفرصت لازم نیز توجه شود و در آنچه که مىتوان تا نضج گرفتن بیمارى صبر کرد
باید درنگ نمود و گرنه قبل از نضج باید باستفراغ دست زد تا شدت بیمارى تمام شود و
سپس نضج بگیرد.
9-
تمام خلط فاسد را بیکبار نباید بیرون راند بلکه باید کمکم و بقدر طاقت بیمار عمل
کنند و برحسب نیرویش او را گاه بحال خود بگذارند و یک یا دو و یا سه روز و تا نضج
بیمارى صبر کنند.
10-
مناسب استفراغ با بیمارى نیز باید در نظر پزشک باشد و مثلا قى براى اندامهاى پائین
و اسهال براى اندامهاى بالاى بدن مناسبتر مىباشند تا ماده را بسوى ضدش برانند.
11-
باید از تندرستى مجارى استفراغ اطمینان وجود داشته باشد تا گرفتگىهائى از خارج
شدن ماده جلوگیرى نکند.
12-
اول باید از آمادگى خلط براى بیرون رفتن که از آن به نضج گرفتن تعبیر مىآوریم
مطمئن بود زیرا خلط، بدون نضج گرفتن خارج نمىشود و در نتیجه اندامهاى درونى از
داروى نیرومند آزرده مىگردند و طبیعت زیان مىبیند.
13-
بجوهر خلط باید توجه شود مثلا صفراى کم با یکى دو بار استفراغ
دقائق العلاج، ج1، ص: 113
بیرون مىرود اما براى بلغم
لزج باید چندین بار و بعد از نضج باستفراغ دست زد.
14-
همراه بودن خلطهاى گوناگون نیز باید مراعات گردد مثلا اگر خلطى با زیادى خون همراه
بود اول باید فصد کنند و بعد مسهل بخورند و در اخلاط غلیظ و سرد و همچنین اگر خلط
بیش از خون باشد باید اول مسهل بخورند.
و
نیز باید بدانیم که باید ماده فاسد از اندام مهمتر باندام پستتر و یا اندامى که
از جهت طولى ضد اندام بیمار است و یا مثلا از یک دست به دست دیگر کشیده شود و این
مطلب در آغاز کار و قبل از ریشه گرفتن بیمارى است و در امتلاء این کار را باید پس
از استفراغ و تسکین اندام دردناک انجام داد و براى این منظور مالیدن داروئى که از
زیادى ورم جلوگیرى کند بر عضوى که مىخواهند خلط را از آن بیرون برانند مفید است[9]
[1] ( 1) غذاهاى داروئى همانطور که از اسم آنها پیداست غذاهائى است که گاه بعنوان
دارو بکار مىروند مانند آش آلو، داروهاى غذائى داروهائى هستند که بعنوان غذا نیز
خورده مىشوند مثل روغن زیتون که در قدیم بیشتر بعنوان داروى مسهلى بکار مىرفته.
مترجم
[2] ( 1) بدیهى است که منظور مؤلف مرحوم اعلى الله مقامه از جملات اخیر این است که
بنده از نظر بهداشت تکلیفى دیگر ندارد و با اداء این تکلیف آنچه را که از این بابت
بر عهده او است انجام داده.
مترجم
[3] ( 1) منظور از محللها داروهائیست که بتحلیل و پس رفتن ماده مرض کمک کند
روادع--( پسزنندهها) داروهائى هستند که از پیشروى بیمارى جلوگیرى مىکنند. م
[4] ( 1) در اینجا منظور از استفراغ بیرون راندن مواد زائد از راههاى مختلف از
قبیل خوراندن مسهل یا قىآور یا عرقآور و امثال آن است. مترجم
[5] ( 1)Face superieur
[6] ( 2)Face concave
[7] ( 3) داخل رگها
[8] ( 4) مؤلف اعلى الله مقامه صفات روحانى و نفسانى و جسمانى را در اینجا با
مفهوم اصطلاحى آنها در علم صناعت بکار برده و با توجه بمطالبى که در کتب دیگرى
بخصوص اصلاح الارواح فرموده مىتوان چنین توضیح داد که منظور از مسهل روحانى
داروئى است که پس از جذب شدن با تحریک عمومى یا اعصاب امعاء، سبب دفع مواد داخل
امعاء و حتى جذب موادى از خون و دفع آنها مىشود مانند صبر زرد، مسهل نفسانى آنست
که فقط با تحریک موضعى در جدار رودهها سبب دفع مىگردد مانند خاکشیر، مسهل جسمانى
آنست که با نرم کردن مواد و لیز کردن جدار روده باعث تسهیل عمل دفع شود مثل روغن
زیتون. مترجم
[9] کرمانى، محمد کریم بن ابراهیم - مترجم: عیسى ضیاء ابراهیمى، دقائق العلاج، 2جلد، چاپخانه سعادت - کرمان، چاپ: اول، 1362 ه.ش.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
دقائق العلاج
جلد اول
مقدمه مترجم ..... ص : 1
روش ترجمه ..... ص : 8
وزنها و اندازهها ..... ص : 15
فهرست منابع ترجمه و مقدمه بترتیب حروف تهجى
..... ص : 16
پیشگفتار مؤلف ..... ص : 2
مقدمه در بیان بعض کلیات علمى و عملى و در آن
چند فصل است ..... ص : 3
فصل اول - در اینکه واجب است بر پزشک قطع
اسباب اولیه امراض سپس اگر لازم شد بدرمان بپردازد و طرز استعمال دارو ..... ص : 3
فصل دوم ترکیب بدن انسان از ارکان سهگانه
..... ص : 8
فصل سوم - در اینکه بهترین دارو آن است که
مواد زاید و زیانآور آن کم باشد ..... ص : 11
فصل چهارم - در راههاى بیرون کردن طرطیرهاى
مختلف بدن ..... ص : 12
فصل پنجم - در پیدایش بیماریهاست ..... ص : 17
فصل ششم - در تشخیص بیمارى و کیفیت مداواى آن
..... ص : 19
فصل هفتم روایاتى از گفتار حکماى بزرگ ..... ص
: 22
فصل هشتم - در اینکه در درمانها بکتب نمىتوان
اعتماد کرد و در هر زمان باید بآزمایشات لازم پرداخت ..... ص : 25
فصل نهم - در ذکر پارهاى دستورهاى بهداشتى که
براى مؤمنین سودمند است ..... ص : 27
فصل دهم در ذکر هشدار بیماریها و دلائل آن است
بنحو اختصار ..... ص : 37
مقام اول دلائل چیرگى اخلاط بر بدن ..... ص :
37
1 - علائم چیرگى خون و فاسد شدن آن ..... ص :
38
2 - علائم چیرگى صفرا و فساد آن ..... ص : 40
3 - علائم غلبه و فساد بلغم ..... ص : 40
4 - علائم چیرگى سودا و فساد آن ..... ص : 41
مقام دوم دلالت پدیدههاى بدن بر چگونگى آن
..... ص : 42
1 - عرق(خوى) ..... ص : 42
2 - پیشاب(ادرار) ..... ص : 43
3 - مدفوع(براز) ..... ص : 48
4 - آب دهن و خلط سینه ..... ص : 50
5 - آب بینى ..... ص : 51
6 - عادت ماهانه زنان ..... ص : 51
خون ریزى غیر طبیعى از بینى ..... ص : 52
8 - چرکهاى عام و خاص چرک عمومى رویه بدن(شوخ)
..... ص : 52
9 - منى: ..... ص : 53
مقام سوم استدلال از حالتهاى طبیعى بر احوال
خلطها ..... ص : 54
1 - اشتهاى خوردن غذا - بىاشتهائى ..... ص :
54
2 - خواب و بیدارى ..... ص : 55
3 - خواب دیدن ..... ص : 55
4 - عطسه ..... ص : 56
5 - سکسکه ..... ص : 58
6 - باد گلو ..... ص : 59
7 - سستى و خمیازه ..... ص : 59
8 - خستگى ..... ص : 60
9 - جماع(نزدیکى) ..... ص : 61
10 - سرفه ..... ص : 61
11 - حافظه و فراموشى ..... ص : 62
مقام چهارم هشداردهندههاى غیر طبیعى ..... ص
: 62
فصل علائم بهبودى، یا شدت بیمارى و یا مرگ
بیمار ..... ص : 66
مقصد اول علائم بهبودى ..... ص : 66
مطلب اول - علائم بیماریهاى مختلف و شدت و ضعف
آنها ..... ص : 66
مطلب دوم - بحران و دگرگونى بیمارى بستگى به
حالات مختلف ماه دارد ..... ص : 69
مطلب سوم علامات بحران آینده یا حاضر ..... ص
: 77
مطلب چهارم امراضى که در اثر پیدایش بیمارى
دیگر بهبود مىیابد ..... ص : 80
مقصد دوم علائم بالینى که ببدى حال بیمار و یا
مرگ او هشدار مىدهند ..... ص : 81
وضع کلى قیافه ..... ص : 81
اختلال حواس ..... ص : 82
درد سر دائمى ..... ص : 82
نشانیهاى چشم ..... ص : 83
علائم بینى ..... ص : 84
علائم گوش ..... ص : 84
علائم لب و زبان ..... ص : 85
علائم حلق و مرى و گردن ..... ص : 85
علائم پردههاى بدن ..... ص : 86
علامات معده ..... ص : 86
علائم دم زدن ..... ص : 86
علائم طرز خوابیدن بیمار در بستر ..... ص : 87
نشانیهاى خواب و بیدارى ..... ص : 87
علائم پوستى ..... ص : 88
علائم شکم و ناحیه زیر دندهها ..... ص : 88
علائم ورم کردن ..... ص : 88
علائم رگها ..... ص : 88
علائم نشینگاه ..... ص : 89
علائم پستان ..... ص : 89
علائم دست و پا ..... ص : 89
علائم گویائى و صدا ..... ص : 89
علائم اشتها ..... ص : 90
علائم حرکتها ..... ص : 90
علائم آماسها ..... ص : 90
علائم عرق ..... ص : 91
علائم زردى ..... ص : 91
علائم خونریزى از بینى ..... ص : 92
علائم پیشاب ..... ص : 92
نشانیهاى مدفوع ..... ص : 93
علائم اخلاط سینه ..... ص : 95
علائم قى ..... ص : 95
علائم دیگر ..... ص : 96
تتمه از بقراط حکیم سى و شش قضیه نقل شده که
دوست مىدارم آنها را در اینجا بیاورم ..... ص : 96
فصل برگشت بیمارى ..... ص : 101
فصل علائم بهبودى ..... ص : 103
فصل دگرگونى کارهاى طبیعى بدن ..... ص : 104
مقاله اول درمانهاى کلى(عام) ..... ص : 107
فصل باز کردن گرفتگىها ..... ص : 113
بازکننده ها ..... ص : 116
اول در حقنه(به اصطلاح امروز فارسى تنقیه)
..... ص : 116
دوم - در باز کردن گرفتگیها با داروهاى
نوشیدنى ..... ص : 119
سوم گشودن بستگیهاى رگها، جگر، اسپرز و
کلیهها ..... ص : 129
فصل انضاج ..... ص : 130
فصل قىآورها ..... ص : 138
فصل مسهل ..... ص : 145
فصل گرفتن خون(فصد) ..... ص : 169
شرائط فصد ..... ص : 175
حجامت ..... ص : 182
زالو انداختن ..... ص : 186
تیغ زدن گوش ..... ص : 187
خون گرفتن از بینى ..... ص : 187
خونگیرى از رحم ..... ص : 188
جلوگیرى از خونریزى ..... ص : 189
فصل داروهاى ادرارآور ..... ص : 190
فصل تعریق ..... ص : 191
خاتمه - مدرات مفرد ..... ص : 194
فصل وادار کردن بیمار بعطسه و ریزش آب بینى
..... ص : 199
فصل جارى کردن آب دهن ..... ص : 200
فصل لطیف کردن مزاج ..... ص : 201
فصل تحلیل ..... ص : 206
فصل پس زدن(ردع) ..... ص : 216
فصل تقویت اعضاء رئیسه ..... ص : 217
فصل داروهاى تسکیندهنده درد و خوابآورها
..... ص : 220
فصل سوزاندن ..... ص : 222
فصل خمیردارو ..... ص : 224
فصل خوراک بیماران در حال بیمارى و دوران
نقاهت ..... ص : 226
مقاله دوم - معالجات خاص ..... ص : 240
مقدمه - درمان خاص و درمان عام ..... ص : 240
فائده استدلال بر مؤثر از اثر ..... ص : 242
فائده - قطع بیمارى که ناشى از بیمارى دیگرى
مىشود ..... ص : 243
فائده - درمان بیمارى اگر سبب خارجى یا داخلى
باشد ..... ص : 244
فائده - حالات مختلف خلطهاى بدن است ..... ص :
245
فائده - اینکه غذا و دارو از هر جهت باید
موافق میل و عادت و اشتهاى مریض باشد ..... ص : 246
باب اول پارهاى از بیماریهاى سر ..... ص :
247
فصل صداع ..... ص : 247
فصل زکام و نزله ..... ص : 253
فصل بىخوابى ..... ص : 258
فصل بیمارى چرت زدن ..... ص : 259
فصل شخوص ..... ص : 259
فصل سرگیجه و سرگردانى ..... ص : 260
فصل بیمارى غش کودکان ..... ص : 261
فصل صرع(eispelipE) ..... ص : 261
فصل مالیخولیا ..... ص : 264
فصل سکته ..... ص : 270
فصل فلج ..... ص : 273
فصل لقوه و رعشه ..... ص : 275
فصل ناتوانى و ضعف مغز ..... ص : 276
فصل تقویت اعصاب ..... ص : 277
باب دوم بیمارىهاى چشم ..... ص : 278
فصل در خرابى چشم یعنى ورم ملتحمه ..... ص : 278
فصل کبودى چشم ..... ص : 281
فصل سفید شدن چشم ..... ص : 281
فصل سبل ..... ص : 282
فصل ظفره(ناخنک) ..... ص : 282
فصل طرفه ..... ص : 283
فصل سلاق(کلفتى پلک چشم) ..... ص : 283
فصل جرب چشم ..... ص : 284
فصل آب سفید(آب مروارید) ..... ص : 285
فصل هیجان چشم ..... ص : 285
فصل بیمارى شبکورى ..... ص : 286
فصل تاریکى چشم ..... ص : 286
فصل کمتوانى چشم ..... ص : 287
فصل مسائل متفرقه ..... ص : 287
باب سوم پارهاى از بیماریهاى گوش ..... ص : 293
فصل صداى گوش ..... ص : 293
فصل سنگینى گوش ..... ص : 293
فصل کمشنوائى ..... ص : 294
فصل درد گوش ..... ص : 295
باب چهارم امراض بینى ..... ص : 298
فصل کم شدن حس بویائى ..... ص : 298
فصل خشکى داخل بینى و خونریزى آن ..... ص : 299
فصل عطسه ..... ص : 299
فصل خونریزى از بینى ..... ص : 299
فصل زخمهاى چرکى و بواسیرى بینى ..... ص : 300
باب پنجم امراض دهان ..... ص : 301
فصل بوى بد دهان ..... ص : 301
فصل قرحههاى کوچک گرم دهان ..... ص : 303
فصل تشنج زبان و سنگینى آن ..... ص : 303
فصل فاسد شدن لثه ..... ص : 303
فصل زدودن اثر جیوه بر دندانها ..... ص : 305
فصل درد دندان ..... ص : 307
فصل کندى دندان ..... ص : 309
فصل حرکت دندانها(لق شدن) ..... ص : 310
فصل خونریزى لثه ..... ص : 310
فصل ورم لثه ..... ص : 311
فصل تیرهرنگ شدن دندانها ..... ص : 312
فصل خوره لب ..... ص : 313
فصل بواسیر لب ..... ص : 313
فصل شقاق(شکافتگى) لب ..... ص : 314
فصل پائین افتادن زبان کوچک، ورم آن و ورم لوزهها ..... ص : 314
فصل خناق(دیفترى) ..... ص : 315
فصل چسبیدن زالو در گلو ..... ص : 316
فصل نشستن خار و استخوان بگلو ..... ص : 317
فصل قرحه حلق ..... ص : 317
باب ششم پارهاى از امراض ریه و سینه ..... ص : 318
فصل گرفتگى صدا ..... ص : 318
فصل ربو(نوعى آسم، نفسنفس زدن) ..... ص : 319
فصل ضیق النفس(تنگى نفس emhtsA) ..... ص : 323
فصل سرفه ..... ص : 324
فصل سیاهسرفه ..... ص : 327
فصل ذات الریه ..... ص : 329
فصل ذات الجنب ..... ص : 333
فصل ذات العرض و ورم سینه ..... ص : 337
فصل سل ..... ص : 337
باب هفتم بیماریهاى قلب ..... ص : 339
فصل خفقان قلب ..... ص : 339
فصل غش ..... ص : 342
فصل هم(نگرانى، دلواپسى)، غم و ترس ..... ص : 343
فصل ضعف قلب ..... ص : 347
باب هشتم درباره از بیماریهاى معده ..... ص : 350
فصل درد معده ..... ص : 350
فصل ضعف معده ..... ص : 353
فصل ترشى معده و باد گلوى ترش ..... ص : 356
فصل باد گلو ..... ص : 359
فصل تخمه ..... ص : 359
فصل سنگینى(ثقل) معده ..... ص : 361
فصل سکسکه ..... ص : 363
فصل قى و تهوع ..... ص : 365
فصل مراق ..... ص : 367
فصل اسهال ..... ص : 367
فصل قى و اسهال توأم(هیضه) ..... ص : 378
فصل وبا ..... ص : 380
فصل ورم معده ..... ص : 389
فصل داروهاى مرکبى که بطور کلى براى امراض معده مفیدند ..... ص :
392
باب نهم بیمارىهاى روده ..... ص : 396
فصل دلپیچه ..... ص : 396
فصل قولنج ..... ص : 398
فصل کرم روده ..... ص : 404
فصل پیچ اسهالى ..... ص : 407
فصل لیزى رودهها ..... ص : 413
فصل بیرون آمدن روده مستقیم از مقعد ..... ص : 417
باب دهم بیمارىهاى کبد(eihtapotapeH) ..... ص : 418
فصل کمتوانى کبد ..... ص : 418
فصل ورم کبد ..... ص : 421
فصل انسداد کبد ..... ص : 426
فصل پیش استسقاء(سوء القنیة) ..... ص : 427
فصل استسقاء ..... ص : 428
فصل یرقان(essidnuaJ - eretcI) ..... ص : 436
باب یازدهم پارهاى از امراض طحال ..... ص : 439
فصل ورم طحال ..... ص : 439
فصل سخت شدن طحال و بادها و گرفتگیهاى آن ..... ص : 440
باب دوازدهم بیماریهاى دستگاه تناسلى و ادرارى و مسائل مربوط بآن
..... ص : 443
فصل زیادى احتلام ..... ص : 443
فصل سرعت انزال ..... ص : 443
فصل چیزهائى که نیروى باه را زیاد مىکند ..... ص : 444
فصل عقیمى مرد و نازائى زن ..... ص : 462
فصل بند رفتن قاعدگى ..... ص : 468
فصل خونریزى ..... ص : 471
فصل اختناق رحم ..... ص : 477
فصل ادرار بىاختیار(سلس البول) ..... ص : 478
فصل ادرار کردن در بستر ..... ص : 478
فصل بند آمدن پیشاب ..... ص : 479
فصل سوزندگى پیشاب و زخم پیشاب راه ..... ص : 482
فصل سنگ کلیه و مثانه ..... ص : 488
باب سیزدهم تبها ..... ص : 491
فصل - در اینکه تبهاى خلطى حرارتى است که از اندازه زیاد غذا و یا
عفونت طرطیرها پیدا مىشود ..... ص : 491
فصل - سببهاى غیر خلطى درونى یا بیرونى که باعث تب مىشود ..... ص
: 494
فصل - گاهى پیدایش تب از سببهاى حیوانى است ..... ص : 496
فصل - گاهى پیدایش تب از سببهاى نفسانى است ..... ص : 497
فصل تب دق ..... ص : 497
فصل تبهاى خلطى ..... ص : 498
تحقیق اعجابانگیز درباره پیدایش بیماریها بر اثر موجودات زنده
..... ص : 504
تبهاى یکروزه ..... ص : 513
فصل تبهاى خلطى و علامات آن ..... ص : 517
تبهاى صفرائى ..... ص : 520
فصل تبهاى بلغمى ..... ص : 522
تبهاى غشى ..... ص : 526
فصل تبهاى سودائى ..... ص : 527
فصل درمان تب دق و تبهاى وبائى ..... ص : 529
فصل ریشهکنى تخم تب ..... ص : 531
فصل عوارضى که در تبها پیدا مىشود ..... ص : 534
باب چهاردهم دردهاى اندامها ..... ص : 540
فصل درد مفاصل ..... ص : 540
فصل درد ران ..... ص : 543
فصل نقرس ..... ص : 545
فصل عرق النسا ..... ص : 549
فصل خستگى و سنگینى ..... ص : 551
فصل دردها بطور کلى ..... ص : 552
باب پانزدهم آماسها و دانهها(بثور) ..... ص : 555
فصل انواع آماس و دانهها ..... ص : 555
فصل در ورمها بطور کلى ..... ص : 559
فصل ماشرى(ورم خونى، سرخ باد) ..... ص : 563
فصل حمره ..... ص : 564
فصل دمل ..... ص : 564
فصل سرطان ..... ص : 567
فصل بواسیر ..... ص : 568
فصل آبله و حصبه ..... ص : 574
فصل طاعون ..... ص : 580
فصل کوفت ..... ص : 582
فصل جمره ..... ص : 587
فصل نار الفارسیة ..... ص : 588
فصل حب الافرنجى ..... ص : 589
فصل شوره سر(حزاز و ابریه) ..... ص : 590
فصل سعفة(suvaf, sogiroP) ..... ص : 591
فصل کهیر ..... ص : 593
فصل گرى(جرب) ..... ص : 594
فصل خارش ..... ص : 596
فصل زگیلها ..... ص : 597
فصل سایر دانههائى که اسم خاصى ندارند ..... ص : 599
باب شانزدهم پارهاى از زخمها و قرحهها ..... ص : 601
فصل فرق جرح و قرحه ..... ص : 601
فصل قواعد کلى مربوط بزخمها ..... ص : 601
فصل خلاصهاى درباره درمان قرحهها ..... ص : 605
فصل زمینخوردگى و ضربه ..... ص : 608
فصل سرمازدگى اندامها ..... ص : 609
فصل سوختگى ..... ص : 610
فصل آکله(خوره) ..... ص : 612
فصل جذام ..... ص : 615
فصل سالک ..... ص : 617
باب هفدهم پارهاى از بیمارىهاى پوستى و مسائل مربوط بآرایش .....
ص : 620
فصل سبب پیدایش لکه ها و پیسى ..... ص : 620
فصل پیسى(برص) ..... ص : 620
فصل بهق ..... ص : 623
فصل قوبا ..... ص : 624
فصل لکههاى چهره و بدى و تغییر رنگ طبیعى آن ..... ص : 625
فصل کبودى رنگ پوست در اثر زمینخوردگى و ضربه ..... ص : 627
فصل بوى بد زیر بغل و پا و یا سایر نقاط بدن ..... ص : 627
فصل اصلاح مو ..... ص : 628
فصل جلوگیرى از تولید شپش ..... ص : 633
باب هجدهم پارهاى از درمانهاى مسمومیت ..... ص : 635
فصل در کیفیت اثر گذاشتن سموم در بدن ..... ص : 635
فصل چیزهائى که براى بیشتر از سمها سودمند است ..... ص : 639
فصل - در ذکر داروهائى که براى بیماریهاى عفونى مفید است ..... ص :
640
فصل - در ذکر چیزهائى که براى مسمومیتهاى ناشى از گزش حشرات مفید
است ..... ص : 644
فصل - در ذکر چیزهائى که باعث مصونیت از سموم مىشود ..... ص : 647
جلد دوم
مقدمه جلد دوم ..... ص : 1
اندازه اوزان ..... ص : 1
فهرست ..... ص : 2
مقاله سوم چگونگى ساختن داروهاى مرکب ..... ص : 2
مقدمه - کلیاتى که لازم است قبلا گفته شود ..... ص : 2
فصل در اینکه دارو باید تصفیه و تلطیف شده و خوشخوار باشد ..... ص
: 2
فصل در اقسام ترکیب ..... ص : 5
فصل در گرفتن جوهر داروها و اقسام عمل ..... ص : 9
حل: ..... ص : 11
سائیدن: ..... ص : 11
سوختن ..... ص : 12
تقطیر ..... ص : 13
تعفین و تخمیر ..... ص : 14
خیساندن ..... ص : 15
پختن ..... ص : 15
تصعید ..... ص : 15
تصفیه - ..... ص : 16
عقد ..... ص : 17
تغییر و تکمیل ..... ص : 17
مخلوط کردن ..... ص : 17
آمیختن ..... ص : 17
مقصد اول گرفتن جوهر(روح) ..... ص : 18
فصل گرفتن جوهر گیاهان، گلها و تخمها ..... ص : 18
فصل گرفتن جوهر سقز ..... ص : 19
فصل گرفتن جوهر عسل ..... ص : 19
فصل گرفتن جوهر چیزهاى کانى(معدنى) ..... ص : 19
روح الملح ..... ص : 19
روح الکبریت ..... ص : 20
روح النوشادر ..... ص : 21
روح الخل ..... ص : 21
روح الملحین ..... ص : 21
ماء الفاروق ..... ص : 21
مقصد دوم روغنگیرى ..... ص : 24
روغن برگها و بزرها ..... ص : 24
روغن مواد معطر ..... ص : 24
روغن صمغها ..... ص : 25
روغن انتیموان شکرى ..... ص : 25
دهن الملح ..... ص : 26
روغن موم ..... ص : 26
مقصد سوم استخراج نمکها ..... ص : 27
فصل گرفتن املاح برگها و بزرها و طرطیرها ..... ص : 27
فصل املاح مواد معدنى ..... ص : 27
ملح القلى ..... ص : 28
ملح الخبث و ملح الرصاص و مانند آنها ..... ص : 28
سکر زحل(شکر سرب - استات سرب) ..... ص : 28
ملح اللؤلؤ و ملح المرجان ..... ص : 28
مقصد چهارم در بدست آوردن ربها ..... ص : 29
رب هلیله و چیزهاى مشابه آن را از ادویه خشک ..... ص : 29
رب شکوفهها و گلها و برگها و ریشهها ..... ص : 29
رب معجونها قبل از ترکیب ..... ص : 30
مقصد پنجم ترکیب کردن داروهاى مرکب ..... ص : 31
فصل اختلاف داروها باختلاف زمان و اشخاص و بیمارى ..... ص : 41
فصل شروط داروى مسهل ..... ص : 43
فصل در مزاج داروها و درجات و طبائع ..... ص : 45
مقصد ششم ترکیب تفصیلى داروها بنحو اختصار ..... ص : 53
فصل قوانین ترکیب داروهاى نوشیدنى ..... ص : 58
فصل ربها ..... ص : 61
فصل داروهاى پختنى و جوشاندهها ..... ص : 62
فصل داروهاى خیسانده ..... ص : 66
فصل انگشتپیچها(لعوقات) ..... ص : 67
فصل معجونها و جوارشنها ..... ص : 67
فصل حبها ..... ص : 70
ایارجها(داروهاى مسهلى اصلاحکننده) ..... ص : 71
فصل قرصها ..... ص : 72
فصل حقنهها و برداشتنىها(داروهاى تنقیهاى) ..... ص : 73
فصل گردهاى داروئى ..... ص : 75
فصل ضمادها، داروهاى مالیدنى و داروهائى که بر اندامها مىمالند
..... ص : 75
فصل روغنها ..... ص : 76
فصل مرهمها و داروهاى پاشیدنى ..... ص : 79
مقاله چهارم درباره داروهاى مرکب و اجزاء آنها بنحو تفصیل و نیز
خواص و مقدار خوراک و چگونگى بکار بردن آنها ..... ص : 85
باب اول حرف الف ..... ص : 86
1 - اسفیدباج: ..... ص : 86
2 - الاشوس المحلول ..... ص : 86
3 - الاشوس المصفى: ..... ص : 87
4 - الاشوس المنقى: ..... ص : 87
5 - اطریفال الاصل: ..... ص : 88
6 - اطریفال تربدى: ..... ص : 89
7 - اطریفال الکبیر: ..... ص : 90
8 - اطریفال سنائى: ..... ص : 90
9 - اطریفال کهربائى - ..... ص : 91
10 - الکسیر الاذن(شربت براى گوش) ..... ص : 91
11 - الکسیر الاسنان(شربت براى دندان) ..... ص : 91
12 - الکسیر الافسنتین - براى بیماریهاى معده ..... ص : 91
13 - الکسیر الجامع: ..... ص : 92
14 - الکسیر الدماغ: ..... ص : 92
15 - الکسیر ذو الخاصیة: ..... ص : 92
16 - الکسیر ذو الخاصیة نوع دیگر: ..... ص : 94
17 - الکسیر الشائى: ..... ص : 94
18 - الکسیر صبر: ..... ص : 94
19 - الکسیر الفالج: ..... ص : 95
20 - الکسیر القوة: ..... ص : 95
21 - الکسیر المدر: ..... ص : 96
22 - الکسیر المقوى: ..... ص : 96
23 - الکسیر النارنج: ..... ص : 96
24 - انتیموان دیافریطقون: ..... ص : 96
25 - الانتیموان الزجاجى: ..... ص : 97
26 - الانتیموان معرق(عرقآور): ..... ص : 98
27 - الانتیموان المکلس: ..... ص : 99
28 - ایارج اشق: ..... ص : 99
29 - ایارج جلابا: ..... ص : 100
30 - ایارج الصحة: ..... ص : 100
31 - الایارج الصغیر: ..... ص : 101
32 - ایارج فیقراء: ..... ص : 101
33 - ایارج المحمودة: ..... ص : 102
34 - الایارج الیابس: ..... ص : 102
باب دوم حرف باء ..... ص : 103
1 - بخور مقوى براى تقویت قلب و مغز ..... ص : 103
2 - برشعثا - ..... ص : 103
3 - برشعثاى دیگر - ..... ص : 103
4 - برود الاسفیداج ..... ص : 103
5 - برود الاکسیرین - ..... ص : 104
6 - برود روح التوتیا - ..... ص : 104
7 - برود الروح نوع دیگر ..... ص : 104
8 - برود السماق - ..... ص : 104
9 - برود الصینى: ..... ص : 105
10 - برود الفضة: ..... ص : 105
11 - برود اللؤلؤ: ..... ص : 105
12 - برود اللؤلؤ نوع دیگر: ..... ص : 105
13 - برود النشا: ..... ص : 106
14 - بنادق البذور: ..... ص : 106
15 - البورق المصفى: ..... ص : 106
باب سوم حرف تاء ..... ص : 107
1 - التربد الثابت ..... ص : 107
2 - التربد الحلو(تربد شیرین): ..... ص : 107
3 - نوع دیگر التربد الحلو: ..... ص : 108
4 - تربد الحیوة: ..... ص : 110
5 - تربد سلیمانى: ..... ص : 110
6 - التربد المحلول: ..... ص : 112
7 - التربد المرجانى: ..... ص : 112
8 - التربد المکلس: ..... ص : 113
9 - تریاق الاربعة: ..... ص : 113
10 - تریاق الافاعى: ..... ص : 113
11 - تریاق الجابر: ..... ص : 113
12 - تریاق الطین: ..... ص : 114
13 - التریاق الفاروق: ..... ص : 114
14 - تریاق النزلة: ..... ص : 114
15 - تریاق الهواء: ..... ص : 115
باب چهارم حرف جیم ..... ص : 115
1 - جلاب: ..... ص : 115
2 - گلشکر: ..... ص : 115
3 - جوارشن افضلى: ..... ص : 116
4 - جوارشن انطاکى: ..... ص : 117
5 - جوارشن جالینوس: ..... ص : 117
6 - جوارشن زعفران: ..... ص : 117
7 - جوارشن الزوفا الیابس: ..... ص : 117
8 - جوارشن السماق: ..... ص : 118
9 - جوارشن العنبر: ..... ص : 118
10 - جوارشن العود: ..... ص : 118
11 - جوارشن کتیرا: ..... ص : 119
12 - جوارشن اللؤلؤ: ..... ص : 119
13 - جوارشن النانخواه: ..... ص : 119
14 - جوهر الانتیموان: ..... ص : 120
15 - جوهر الحماض: ..... ص : 121
16 - جوهر التوتیا: ..... ص : 121
باب پنجم حرف حاء ..... ص : 122
1 - حافظ الصحة: ..... ص : 122
2 - حافظ العقل: ..... ص : 123
3 - حب ابن الحارث: ..... ص : 124
4 - حب اذاراقى: ..... ص : 124
5 - حب اذاراقى دیگر: ..... ص : 124
6 - حب الاستسقاء: ..... ص : 125
7 - حب الاشتهاء: ..... ص : 125
8 - حب الاشق: ..... ص : 125
9 - حب الاصطمحیقون: ..... ص : 125
10 - حب اطریفال المقل: ..... ص : 126
11 - حب الافربیون: ..... ص : 126
12 - حب الافیون: ..... ص : 127
13 - حب الافیون الهندى: ..... ص : 128
14 - حب الانتیموان الزجاجى: ..... ص : 128
15 - حب الانتیموان السکرى: ..... ص : 128
16 - حب اندروخون: ..... ص : 128
17 - حب الاهلیلج ..... ص : 129
18 - حب الایارج: ..... ص : 129
19 - حب الایارج نوع دیگر: ..... ص : 130
20 - حب الایارج نوع دیگر: ..... ص : 130
21 - حب الایارج نوع دیگر: ..... ص : 130
22 - حب الایارج نوع دیگر: ..... ص : 130
23 - حب برء الساعة: ..... ص : 131
24 - حب البلغم: ..... ص : 131
25 - حب البنفسج: ..... ص : 131
26 - نوع دیگر حب البنفسج: ..... ص : 131
27 - حب البواسیر: ..... ص : 131
28 - حب البورق: ..... ص : 132
29 - حب التربد: ..... ص : 132
30 - حب التربد: ..... ص : 132
31 - حب التربد نوع دیگر: ..... ص : 132
32 - حب التربد الصغیر: ..... ص : 133
33 - حب التربد الکبیر: ..... ص : 133
34 - حب تریاق الافاعى: ..... ص : 133
35 - حب التمر: ..... ص : 134
36 - حب الجدوار: ..... ص : 134
37 - حب الجدوار المبهى: ..... ص : 134
38 - حب الجزمازج: ..... ص : 135
39 - حب الجفت: ..... ص : 135
40 - حب الجلابا: ..... ص : 135
41 - حب الجمرة: ..... ص : 135
42 - حب الجنطیانا: ..... ص : 136
43 - حب الحلتیت: ..... ص : 136
44 - حب الحنظل: ..... ص : 136
45 - حب الحنظل نوع دیگر: ..... ص : 137
46 - حب الخفقان: ..... ص : 137
47 - حب الدند: ..... ص : 137
48 - حب الدوار: ..... ص : 138
49 - حب دهن السلاطین: ..... ص : 138
50 - حب دیافریطقون: ..... ص : 138
51 - حب الراوند: ..... ص : 139
52 - حب الراوند نوع دیگر: ..... ص : 139
53 - حب الربوب: ..... ص : 139
54 - حب الزاج: ..... ص : 139
55 - حب الزاج المسهل: ..... ص : 140
56 - حب الزنجبیل: ..... ص : 140
57 - حب الزیبق: ..... ص : 140
58 - حب الزیبق نوع دیگر: ..... ص : 140
59 - حب السعفه: ..... ص : 141
60 - حب السقمونیا: ..... ص : 141
61 - حب السلاطین الجامع: ..... ص : 141
62 - حب السلطان: ..... ص : 141
63 - حب السلطان نوع دیگر: ..... ص : 142
64 - حب السلعة: ..... ص : 142
65 - حب السلیمانى: ..... ص : 142
66 - حب السماق: ..... ص : 142
67 - حب سم الفار: ..... ص : 142
68 - حب السندروس: ..... ص : 143
69 - حب السوداء: ..... ص : 143
70 - حب الشبیار: ..... ص : 143
71 - حب الشبیار نوع دیگر: ..... ص : 143
72 - حب الشبیار نوع دیگر: ..... ص : 143
73 - حب الشبیار نوع دیگر: ..... ص : 144
74 - حب الشفاء: ..... ص : 144
75 - حب الشفاء نوع دیگر: ..... ص : 144
76 - حب الشفاء با نسخه دیگر: ..... ص : 144
77 - حب الصابون: ..... ص : 145
78 - حب الصبر الصغیر: ..... ص : 145
79 - حب الصبر نوع دیگر: ..... ص : 145
80 - حب الصبر الکبیر: ..... ص : 145
81 - حب الصحة: ..... ص : 145
82 - حب الصداع،: ..... ص : 145
83 - حب الصفراء: ..... ص : 146
84 - حب الطحال: ..... ص : 146
85 - حب الطحال نوع دیگر: ..... ص : 146
86 - حب الطحال دیگر: ..... ص : 146
87 - حب العافیة: ..... ص : 147
88 - حب عرق النسا: ..... ص : 147
89 - حب العنبر: ..... ص : 147
90 - حب الغاریقون: ..... ص : 148
91 - حب الغاریقون الصغیر: ..... ص : 148
92 - حب الغاریقون الکبیر: ..... ص : 148
93 - حب الفاد زهر المعدنى ..... ص : 148
94 - حب القرطم: ..... ص : 149
95 - حب القوفت: ..... ص : 149
96 - حب القوقایا: ..... ص : 149
97 - حب القوقایا نوع دیگر: ..... ص : 149
98 - حب القولنج: ..... ص : 150
99 - حب گنهگنه: ..... ص : 150
100 - حب گنهگنه نوع دیگر: ..... ص : 150
101 - حب اللؤلؤ المبهى: ..... ص : 151
102 - حب اللفاح: ..... ص : 151
103 - حب المدر: ..... ص : 151
104 - حب المرجان: ..... ص : 151
105 - حب المفتح: ..... ص : 152
106 - حب المنضج: ..... ص : 152
107 - حب المومیا: ..... ص : 152
108 - حب النار مشک: ..... ص : 153
109 - حب النزلة: ..... ص : 154
110 - حجر الجنة: ..... ص : 154
111 - حجر الرحمن ..... ص : 155
112 - حجر الرحمن نوع دیگر: ..... ص : 156
113 - حجر النیران - ..... ص : 156
114 - حجر النیران نوع دیگر: ..... ص : 157
115 - حقنه: ..... ص : 158
116 - حقنه دیگر: ..... ص : 158
117 - حقنه دیگر: ..... ص : 158
118 - حقنه دیگر: ..... ص : 159
119 - حقنه دیگر: ..... ص : 159
120 - حقنه دیگر: ..... ص : 159
121 - حقنه دیگر: ..... ص : 160
122 - حقنه دیگر: ..... ص : 160
123 - حقنه لینه: ..... ص : 160
124 - حقنه لینة دیگر: ..... ص : 160
125 - حمول ابهل: ..... ص : 161
126 - حمول مردار سنگ: ..... ص : 161
باب ششم حرف«خ» ..... ص : 161
1 - خضاب: ..... ص : 161
2 - خضاب دیگر: ..... ص : 161
3 - خل الرصاص: ..... ص : 162
4 - خل العنصل: ..... ص : 162
5 - خل المرداسنج: ..... ص : 164
باب هفتم حرف د ..... ص : 164
1 - دواء کشنده کرمها: ..... ص : 164
2 - دواى دیگر که ضد کرم است ..... ص : 165
3 - دواى دیگر که ضد کرم است: ..... ص : 165
4 - داروى دیگر که از اسهال جلوگیرى مىکند ..... ص : 165
5 - داروى دیگر براى اسهال: ..... ص : 165
6 - داروى دیگر براى اسهال: ..... ص : 165
7 - داروى دیگر براى اسهال: ..... ص : 166
8 - داروى دیگر براى اسهال: ..... ص : 166
9 - داروى دیگر براى اسهال شدید و ضعف معده که از رطوبت باشد .....
ص : 166
10 - داروى دیگر که براى تشنگى زیاد و ضعف معده و سوزش آن ..... ص
: 166
11 - دواء التربد: ..... ص : 166
12 - دواء الترنجبین: ..... ص : 166
13 - دواء الترنجبین نوع دیگر: ..... ص : 167
14 - دواء التوتیا - ..... ص : 167
15 - دواء الجامع: ..... ص : 167
16 - دوائى براى سفلیس: ..... ص : 167
17 - داروى دیگر براى سیفلیس: ..... ص : 168
18 - دواء المدر: ..... ص : 168
19 - دهن الآس: ..... ص : 168
20 - دهن الآس نوع دیگر: ..... ص : 168
21 - دهن الابلج: ..... ص : 168
22 - دهن اصل السوس: ..... ص : 169
23 - دهن الافسنتین: ..... ص : 169
24 - دهن الانتیموان: ..... ص : 169
25 - دهن الانتیموان السکرى: ..... ص : 170
26 - دهن الانتیمون المرکب: ..... ص : 170
27 - دهن الانیسون: ..... ص : 170
28 - دهن البسباسه: ..... ص : 170
29 - دهن البلسان: ..... ص : 171
30 - دهن البلسمو: ..... ص : 171
31 - دهن البلسمو نوع دیگر: ..... ص : 172
32 - دهن البلسمو نوع دیگر: ..... ص : 172
33 - روغن تخم مرغ: ..... ص : 173
34 - دهن الجرب: ..... ص : 173
35 - دهن الجرب براى چشم: ..... ص : 174
36 - روغن جوز بویا: ..... ص : 174
37 - دهن الجوزماثل(روغن تاتوره): ..... ص : 174
38 - دهن حب العرعر: ..... ص : 174
39 - دهن الحداة: ..... ص : 174
40 - دهن الحلبوب: ..... ص : 175
41 - دهن الحمص: ..... ص : 175
42 - دهن الخروع(روغن کرچک): ..... ص : 175
43 - دهن الدارصینى(روغن دارچینى): ..... ص : 176
44 - دهن الذراریح: ..... ص : 176
45 - دهن الرازیانج(روغن بادیان): ..... ص : 177
46 - دهن الراهب: ..... ص : 177
47 - دهن الزاج: ..... ص : 177
48 - دهن الزرنیخ(روغن زرنیخ): ..... ص : 178
49 - دهن الزیبق(روغن جیوه): ..... ص : 178
50 - دهن السداب: ..... ص : 178
51 - دهن السلیمانى: ..... ص : 178
52 - دهن السندروس: ..... ص : 179
53 - دهن الشقاق: ..... ص : 179
54 - دهن العلک: ..... ص : 179
55 - دهن الفلفل: ..... ص : 179
56 - دهن القرنفل: ..... ص : 179
57 - دهن القطن(روغن پنبه): ..... ص : 180
58 - دهن القمح(روغن گندم): ..... ص : 180
59 - دهن القنفذ(روغن خارپشت): ..... ص : 180
60 - دهن القنفذ نوع دیگر: ..... ص : 180
61 - دهن الکبریت(روغن گوگرد): ..... ص : 180
62 - دهن الکبریت نوع دیگر: ..... ص : 181
63 - دهن الکبریت الخالص: ..... ص : 181
64 - دهن الکمون(روغن زیره): ..... ص : 182
65 - دهن الکهرباء: ..... ص : 182
66 - دهن اللؤلؤ(روغن مروارید): ..... ص : 183
67 - دهن الماشرى: ..... ص : 183
68 - دهن المثلث: ..... ص : 183
69 - دهن المثلث نوع دیگر: ..... ص : 183
70 - دهن المر: ..... ص : 183
71 - دهن المرجان: ..... ص : 184
72 - الدهن المقوى(روغن نیروبخش): ..... ص : 184
73 - الدهن الملحم: ..... ص : 184
74 - دهن النوشادر: ..... ص : 184
75 - دهن الورد(روغن گل سرخ) ..... ص : 184
76 - دیک بر دیک: ..... ص : 185
باب هشتم حرف ذ ..... ص : 185
1 - ذرور براى زدودن بیمارى سفید شدن چشم: ..... ص : 185
2 - ذرور دیگر: ..... ص : 185
3 - ذرور دیگر: ..... ص : 186
4 - ذرور دیگر: ..... ص : 186
5 - ذرور دیگر: ..... ص : 186
6 - ذرور دیگر براى درمان زخم: ..... ص : 186
7 - ذرور دیگر: ..... ص : 186
8 - ذرورهاى دیگر: ..... ص : 186
9 - ذرور الابیض: ..... ص : 186
10 - ذرور الاثمد: ..... ص : 187
11 - ذرور الاحمر: ..... ص : 187
12 - ذرور الاحمر نوع دیگر: ..... ص : 187
13 - ذرور الاسود: ..... ص : 188
14 - ذرور الاعظم: ..... ص : 188
15 - ذرور الاکال: ..... ص : 188
16 - الذرور الحابس: ..... ص : 188
17 - ذرور الحنا: ..... ص : 188
18 - ذرور الزراوند: ..... ص : 189
19 - ذرور السرقولون: ..... ص : 189
20 - ذرور القلاع: ..... ص : 189
21 - ذرور العفص: ..... ص : 189
22 - ذرور المثلث: ..... ص : 189
23 - ذرور المجفف: ..... ص : 189
24 - ذرور المربع: ..... ص : 189
25 - ذرور الملحم: ..... ص : 190
26 - ذرور الموسرج: ..... ص : 190
27 - ذرور الورد: ..... ص : 190
28 - ذهب(طلا): ..... ص : 190
باب نهم حرف ر ..... ص : 192
1 - رامک: ..... ص : 192
2 - رب الجوز(رب گردو): ..... ص : 192
3 - رب الخربق: ..... ص : 193
4 - رب السقمونیا: ..... ص : 193
5 - رب السقمونیا نوع دیگر: ..... ص : 194
6 - رسکفور: ..... ص : 195
7 - الرمادى: ..... ص : 196
8 - روح الافسنتین: ..... ص : 196
9 - روح البارود: ..... ص : 197
10 - روح الزاج: ..... ص : 197
11 - روح الزاج نوع دیگر: ..... ص : 198
12 - روح الملح: ..... ص : 198
13 - روح الملح المرکب: ..... ص : 199
14 - روح النوشادر: ..... ص : 199
باب دهم حرف ز ..... ص : 199
1 - زاج الجلاء: ..... ص : 199
2 - زاج الحدید و النحاس: ..... ص : 200
3 - الزاج المدبر: ..... ص : 201
4 - الزاج المعدنى: ..... ص : 201
5 - زعفران الحدید(اکسید آهن دو ظرفیتى): ..... ص : 202
6 - زنجفر(سولفور جیوه): ..... ص : 203
7 - زهر الکبریت الساذج(گل گوگرد ساده): ..... ص : 204
8 - زهر الکبریت المرکب(گل گوگرد مرکب): ..... ص : 204
9 - زهر النوشادر(گل نوشادر): ..... ص : 205
باب یازدهم حرف س ..... ص : 205
1 - سعوط: ..... ص : 205
2 - سفوف براى قطع ریزش منى و مذى: ..... ص : 206
3 - سفوف دیگر: ..... ص : 206
4 - سفوف دیگر: ..... ص : 206
5 - سفوف دیگر براى قطع اسهال بچهها در هنگام بیرون آمدن دندانها
..... ص : 207
6 - سفوف دیگر: ..... ص : 207
7 - سفوف دیگر: ..... ص : 207
8 - سفوف دیگر: ..... ص : 207
9 - سفوف دیگر براى جلوگیرى از خونریزى بینى: ..... ص : 207
10 - سفوف دیگر براى قطع بلغم: ..... ص : 207
11 - سفوف دیگرى براى درمان اسهال صفرائى مزمن و بواسیرى و نواصیرى
گرم ..... ص : 208
12 - سفوف دیگرى براى رفع بیخوابى و خشکى مغز و بیتابى: ..... ص :
208
13 - سفوف الاطفال: ..... ص : 208
14 - سفوف اکسیر المعده: ..... ص : 208
15 - سفوف انتیموان: ..... ص : 209
16 - سفوف بزر الخطمى - ..... ص : 209
17 - سفوف بزر الضفدع: ..... ص : 209
18 - سفوف البلغم: ..... ص : 210
19 - سفوف البلوط: ..... ص : 210
20 - سفوف البواسیر: ..... ص : 210
21 - سفوف التربد: ..... ص : 211
22 - سفوف التربد نوع دیگر: ..... ص : 211
23 - سفوف التربد نوع دیگر: ..... ص : 211
24 - سفوف الجلابا: ..... ص : 211
25 - سفوف الجنطیانا: ..... ص : 211
26 - سفوف حب الرمان: ..... ص : 211
27 - سفوف حب النیل: ..... ص : 211
28 - سفوف حرقة البول: ..... ص : 212
29 - سفوف الحلتیت: ..... ص : 212
30 - سفوف الخفقان: ..... ص : 212
31 - سفوف السدة: ..... ص : 212
32 - سفوف السورنجان: ..... ص : 213
33 - سفوف السورنجان نوع دیگر: ..... ص : 213
34 - سفوف الشوب شینى: ..... ص : 213
35 - سفوف الصفراء: ..... ص : 213
36 - سفوف الطحال: ..... ص : 214
37 - سفوف الطحال نوع دیگر: ..... ص : 214
38 - سفوف الطراثیث: ..... ص : 214
39 - سفوف الطین: ..... ص : 214
40 - سفوف الطین نوع دیگر: ..... ص : 215
41 - سفوف القحف: ..... ص : 215
42 - سفوف قشر النارنج: ..... ص : 215
43 - سفوف الکافور: ..... ص : 215
44 - سفوف الکبر: ..... ص : 216
45 - سفوف الکبریت: ..... ص : 216
46 - سفوف المحلل: ..... ص : 216
47 - سفوف المراق: ..... ص : 216
48 - سفوف المراق نوع دیگر: ..... ص : 217
49 - سفوف المرداسنج: ..... ص : 217
50 - سفوف المسهل: ..... ص : 217
51 - سفوف المفاصل: ..... ص : 217
52 - سفوف مقلیاثا: ..... ص : 217
53 - السفوف المقوى: ..... ص : 217
54 - السفوف النافضة: ..... ص : 218
55 - السفوف النافع: ..... ص : 218
56 - سفوف الوحشة: ..... ص : 218
57 - سفوف الورد: ..... ص : 218
58 - سکر زحل(شکر سرب): ..... ص : 218
59 - سکنجبین افتیمونى: ..... ص : 220
60 - سنون(دنداندارو): ..... ص : 220
61 - سنون دیگر: ..... ص : 221
62 - سنون دیگر: ..... ص : 221
63 - سنون دیگر: ..... ص : 221
64 - سنون دیگر: ..... ص : 221
65 - سنون الارجوان: ..... ص : 221
66 - سنون اصل السوسن: ..... ص : 221
67 - سنون الدخن: ..... ص : 222
68 - سنون الزرنیخ: ..... ص : 222
69 - سنون العفص: ..... ص : 222
70 - سنون الکات: ..... ص : 222
71 - سنون الکرسنه: ..... ص : 222
72 - سنون المر: ..... ص : 223
73 - سنون الودع: ..... ص : 223
باب دوازدهم حرف ش ..... ص : 223
1 - شربتى که براى سودا مفید است و نیروبخش مىباشد: ..... ص : 223
2 - شربت دیگر که براى سودا مفید است: ..... ص : 223
3 - شربت دیگر که نیز براى سودا سودمند است: ..... ص : 223
4 - شراب الآس(شربت مورد): ..... ص : 224
5 - شراب الابریسم(شربت ابریشم): ..... ص : 224
6 - شراب الاستوخودوس(شربت استوخودوس) براى بیماریهاى سودائى:
..... ص : 224
7 - شراب الاشوس(شربت شوره): ..... ص : 224
8 - شراب الافسنتین(شربت افسنتین): ..... ص : 225
9 - شربت افسنتین نوع دیگر: ..... ص : 225
10 - شربت افسنتین نوع دیگر: ..... ص : 225
11 - شراب البزورى: ..... ص : 225
12 - شراب البنفسج(شربت بنفشه): ..... ص : 226
13 - شراب الترنجبین(شربت ترنجبین): ..... ص : 226
14 - شراب التریاق: ..... ص : 226
15 - شراب التفاح(شربت سیب) ..... ص : 226
16 - شراب الحیوة: ..... ص : 227
17 - شراب الخشخاش(شربت خشخاش): ..... ص : 227
18 - شراب دیافریطقون المعرق(شربت عرقآور): ..... ص : 227
19 - شراب الدیاقوزا: ..... ص : 228
20 - شراب الدیاقوزا نوع دیگر: ..... ص : 228
21 - شراب الدینار: ..... ص : 228
22 - شراب الدینار نوع دیگر: ..... ص : 229
23 - شراب الراوند(شربت ریوند): ..... ص : 229
24 - شراب الراوند نوع دیگر: ..... ص : 229
25 - شراب الرضا علیه السلام(شربت حضرت رضا ع ): ..... ص : 230
26 - شراب الرمان المنعنع: ..... ص : 231
27 - شراب السلیمانى: ..... ص : 231
28 - شراب السنا: ..... ص : 232
29 - شراب العشبه: ..... ص : 232
30 - شراب القابض براى اسهال و لیزى رودهها مفید است ..... ص :
233
31 - شراب اللیمون: ..... ص : 233
32 - شراب المرسین(شربت مورد): ..... ص : 234
33 - شراب المسهل الجامع: ..... ص : 234
34 - شراب المفرح البارد(شربت شادىآور سرد): ..... ص : 235
35 - شراب الورد(شربت گل سرخ): ..... ص : 235
36 - شراب الورد نوع دیگر: ..... ص : 235
37 - شراب الورد المکرر: ..... ص : 236
38 - شراب النعناع(شربت نعناع): ..... ص : 237
39 - شکفتج الرصاص: ..... ص : 237
40 - شکفتج الرصاص نوع دیگر: ..... ص : 238
41 - شکفتج الرصاص نوع دیگر: ..... ص : 238
42 - شمامه: ..... ص : 238
43 - شمامة القاطون: ..... ص : 238
44 - الشمامة المقویة: ..... ص : 240
45 - شمع البخور: ..... ص : 240
46 - شند: ..... ص : 240
47 - شیاف ..... ص : 241
48 - شیاف دیگر: ..... ص : 242
49 - شیاف دیگر که براى آرام کردن درد چشم مفید بوده و خوابآور
است ..... ص : 242
50 - شیاف دیگر: ..... ص : 242
51 - شیاف دیگر: ..... ص : 242
52 - شیاف الابیض الافیونى: ..... ص : 242
53 - شیاف الاخضر - ..... ص : 243
54 - شیاف الاصفر - ..... ص : 243
55 - شیاف البریوما: ..... ص : 243
56 - شیاف السماق: ..... ص : 243
57 - شیاف الطمث: ..... ص : 244
58 - شیاف الغرب و الناصور: ..... ص : 244
59 - شیاف المرارة: ..... ص : 244
60 - شیاف الوردى: ..... ص : 244
باب سیزدهم حرف ص ..... ص : 245
1 - صابون: ..... ص : 245
2 - صمغ البلاط: ..... ص : 246
باب چهاردهم حرف ض ..... ص : 247
1 - ضماد براى شقاق(شکاف برداشتن یک اندام) حیوانات: ..... ص : 247
2 - ضماد دیگر: ..... ص : 247
3 - ضماد دیگر: ..... ص : 247
4 - ضماد دیگر: ..... ص : 248
5 - ضماد دیگر: ..... ص : 248
6 - ضماد دیگر: ..... ص : 248
7 - ضماد دیگر: ..... ص : 248
8 - ضماد دیگر: ..... ص : 248
9 - ضماد دیگر: ..... ص : 248
10 - ضماد دیگر: ..... ص : 248
11 - ضماد دیگر: ..... ص : 249
12 - ضماد دیگرى براى سختى طحال: ..... ص : 249
13 - ضماد دیگر براى ورم چرکدار معده: ..... ص : 249
14 - ضماد دیگر براى سختى طحال: ..... ص : 249
15 - ضماد دیگر براى رفع آثار جرب(گال): ..... ص : 249
16 - ضماد دیگر که دردهاى مفاصل گرم و سرد را آرام مىکند ..... ص
: 249
17 - چند ضماد براى زدودن شپش: ..... ص : 249
18 - ضمادهائى براى آرام کردن درد گلو، درد دیفترى و هر نوع ورم
گرم و غدهها و خنازیر: ..... ص : 250
19 - ضماد الآثار: ..... ص : 250
20 - ضماد الاورام: ..... ص : 250
21 - ضماد البرص: ..... ص : 250
22 - ضماد الجرب: ..... ص : 251
23 - ضماد الحدبة: ..... ص : 251
24 - ضماد داء الثعلب و داء الحیة: ..... ص : 251
25 - ضماد الدمل: ..... ص : 252
26 - ضماد الزوفا: ..... ص : 252
27 - ضماد السعفه: ..... ص : 252
28 - ضماد السلیمانى: ..... ص : 252
29 - ضماد السنا: ..... ص : 253
30 - ضماد الشقاق: ..... ص : 253
31 - نوع دیگر ضماد الشقاق: ..... ص : 253
32 - ضماد الطحال: ..... ص : 253
33 - ضماد قرحة الساق: ..... ص : 253
34 - ضماد القوبا: ..... ص : 253
35 - ضماد الکزاز: ..... ص : 253
36 - ضماد الماشرى(باد سرخ): ..... ص : 254
37 - ضماد المبرد: ..... ص : 254
38 - ضماد المحلل: ..... ص : 254
39 - ضماد المدر: ..... ص : 254
40 - الضماد المسهل: ..... ص : 254
41 - الضماد المسهل نوع دیگر: ..... ص : 254
42 - الضماد المسهل نوع دیگر: ..... ص : 254
43 - نوع دیگر: ..... ص : 254
44 - ضماد النقرس: ..... ص : 254
45 - نوع دیگر از ضماد النقرس: ..... ص : 255
باب پانزدهم حرف ط ..... ص : 255
1 - طبیخ: ..... ص : 255
2 - طبیخ الورد: ..... ص : 255
3 - طرطر: ..... ص : 255
4 - طرطر اشوس: ..... ص : 256
5 - طرطر زاج: ..... ص : 257
6 - طلاء(داروى مالیدنى) براى درآمدن مو: ..... ص : 258
7 - طلاء دیگر: ..... ص : 258
8 - طلاء دیگر: ..... ص : 258
9 - طلاء دیگر: ..... ص : 259
10 - طلاء دیگر: ..... ص : 259
11 - طلاء دیگر: ..... ص : 259
12 - طلاء دیگر براى قرحههاى لثه: ..... ص : 259
13 - طلاء دیگر: ..... ص : 259
14 - طلاء دیگر: ..... ص : 260
15 - طلاء دیگر براى سعفه: ..... ص : 261
16 - طلاء البرص: ..... ص : 261
17 - طلاء البهق: ..... ص : 261
18 - طلاء الحکة: ..... ص : 261
19 - طلاء الخراطین: ..... ص : 261
20 - طلاء داء الثعلب: ..... ص : 261
21 - طلاء الرأس: ..... ص : 261
22 - طلاء السالق: ..... ص : 261
23 - طلاء السرطان: ..... ص : 262
24 - طلاء العین: ..... ص : 262
25 - طلاء المفاصل: ..... ص : 262
26 - طلاء الملین: ..... ص : 262
27 - طلاء المنوم: ..... ص : 262
28 - طلاء النار الفارسیة: ..... ص : 262
باب شانزدهم حرف ع ..... ص : 263
1 - عرق الصینیات: ..... ص : 263
2 - عرق اللبن: ..... ص : 263
3 - عرق المربع: ..... ص : 264
4 - عطر منسوب بحضرت رضا علیه السلام: ..... ص : 264
5 - عطوس(عطسهآور): ..... ص : 264
باب هفدهم حرف غ ..... ص : 264
1 - غرغره براى زخم لثه، دهن و گلو: ..... ص : 264
2 - غرغره دیگر: ..... ص : 264
3 - غرغره عسر الازدراد: ..... ص : 264
4 - غسول: ..... ص : 265
5 - غسول دیگر: ..... ص : 265
6 - غمره: ..... ص : 265
باب هجدهم حرف ف ..... ص : 265
1 - فتیله عنبر: ..... ص : 265
2 - فراطیقون الابیض: ..... ص : 265
3 - فراطیقون الاصفر: ..... ص : 265
4 - فراطیقون الرمادى: ..... ص : 265
5 - فراطیقون مربع: ..... ص : 266
6 - فرزجهاى که موجب قاعدگى است: ..... ص : 266
7 - فرزجه دیگر: ..... ص : 266
8 - فلدفیون: ..... ص : 266
9 - فلونیا: ..... ص : 266
10 - فوطاس الاشوس: ..... ص : 267
11 - فوطاس الاشوس ساجى: ..... ص : 267
12 - فوطاس الاشوس طرطر: ..... ص : 267
13 - فوطاس الساجى: ..... ص : 267
14 - فوطاس الشک: ..... ص : 267
باب نوزدهم حرف ق ..... ص : 268
1 - قرص اکسیر العین: ..... ص : 268
2 - قرص ایرسا براى ورم طحال: ..... ص : 268
3 - قرص بزر البنج: ..... ص : 268
4 - قرص البورق: ..... ص : 269
5 - قرص الجلنار: ..... ص : 269
6 - قرص الحلتیت براى تب دو روز در میان: ..... ص : 269
7 - قرص الخریق: ..... ص : 269
8 - قرص الراوند: ..... ص : 270
9 - قرص الزاج: ..... ص : 270
10 - قرص الزراوند: ..... ص : 270
11 - قرص السعال براى سرفه: ..... ص : 271
12 - قرص السعال نوع دیگر: ..... ص : 271
13 - قرص السعفة: ..... ص : 272
14 - قرص السلیمانى: ..... ص : 272
15 - قرص الشادنج: ..... ص : 272
16 - قرص الصبر: ..... ص : 272
17 - قرص التباشیر: ..... ص : 273
18 - قرص الطباشیر نوع دیگر: ..... ص : 273
19 - قرص الطباشیر نوع دیگر: ..... ص : 273
20 - قرص الطباشیر نوع دیگر: ..... ص : 273
21 - قرص الطحال که براى نضج دادن طحال بکار مىرود: ..... ص : 274
22 - قرص الطحال نوع دیگر براى ورم طحال مفید است: ..... ص : 274
23 - قرص الطحال نوع دیگر براى ورم طحال: ..... ص : 274
24 - قرص الطحال نوع دیگر براى درد طحال: ..... ص : 274
25 - قرص الغافث: ..... ص : 275
26 - قرص الغافث نوع دیگر: ..... ص : 275
27 - قرص الفوه: ..... ص : 275
28 - قرص الکافور: ..... ص : 275
29 - قرص الکافور دیگر: ..... ص : 275
30 - قرص الکافور الصغیر: ..... ص : 276
31 - قرص الکهرباء: ..... ص : 276
32 - قرص کهرباء دیگر: ..... ص : 276
33 - قرص اللحم: ..... ص : 277
34 - قرص المبارک: ..... ص : 277
35 - قرص المثلث: ..... ص : 278
36 - قرص المثنى: ..... ص : 278
37 - قرص المدر: ..... ص : 278
38 - قرص المر: ..... ص : 279
39 - القرص المر المدر: ..... ص : 279
40 - القرص المسکن: ..... ص : 279
41 - القرص المکعب: ..... ص : 279
42 - قرص الورد: ..... ص : 280
43 - قرص الورد نوع دیگر: ..... ص : 280
44 - قرص الورد نوع دیگر: ..... ص : 280
45 - قطور براى درد گوش: ..... ص : 280
46 - قطور دیگر براى گوش درد شدید حرارتى: ..... ص : 280
47 - قطور دیگر براى زدودن سفیدى چشم: ..... ص : 280
48 - قطور دیگر که براى اشکریزش سودمند است ..... ص : 281
49 - قطور ایام الانحطاط: ..... ص : 281
50 - قطور ایام التزاید: ..... ص : 281
51 - قطور حب السفرجل: ..... ص : 281
52 - قطور حجر الرحمن: ..... ص : 281
53 - قطور الطرش: ..... ص : 281
54 - قطور ماء النوره: ..... ص : 282
55 - قویموطر: ..... ص : 282
56 - قهوة الشوب الشینى: ..... ص : 282
57 - القهوة النافعة: ..... ص : 282
58 - قیروطى براى شقاق(ترک خوردگى) لب: ..... ص : 282
59 - قیروطى دیگر براى ترک خوردگى لب: ..... ص : 283
باب بیستم حرف ک ..... ص : 283
1 - کبد الکبریت: ..... ص : 283
2 - الکبریت المصفى: ..... ص : 283
3 - کحل(سرمه) براى ریزش اشک: ..... ص : 285
4 - کحل دیگر(سرمه دیگر) براى تقویت چشم: ..... ص : 285
5 - کحل الاملاح: ..... ص : 286
6 - کحل الجابر: ..... ص : 286
7 - الکحل الجلاء: ..... ص : 287
8 - کحل الجواهر الزیبقى: ..... ص : 287
9 - کحل الجواهر المکلسة(سرمه آقا): ..... ص : 287
10 - کحل الجواهر المکلسه نوع دیگر: ..... ص : 288
11 - کحل الحول(سرمه لوچى): ..... ص : 288
12 - کحل الروح: ..... ص : 288
13 - کحل الزعفران: ..... ص : 288
14 - کحل الزیبق: ..... ص : 289
15 - کحل الشب: ..... ص : 289
16 - کحل الصادق علیه السلام: ..... ص : 289
17 - کحل على علیه السلام: ..... ص : 290
18 - کحل الفلافل: ..... ص : 290
19 - کحل المرایر: ..... ص : 291
باب بیست و یکم حرف ل ..... ص : 291
1 - لبن الکبریت: ..... ص : 291
2 - لخلخه: ..... ص : 292
3 - لعوق بزر البنج(انگشت پیچ بنگدانه): ..... ص : 293
4 - لعوق الترنجبین: ..... ص : 293
5 - لعوق الحرمل: ..... ص : 293
6 - لعوق الحلبة: ..... ص : 293
7 - نعوق الخشخاش: ..... ص : 294
8 - لعوق الخشخاش نوع دیگر: ..... ص : 294
9 - لعوق الصمغ: ..... ص : 294
10 - لقمة العشبة: ..... ص : 294
11 - لودانو: ..... ص : 294
12 - لودانوى دیگر: ..... ص : 295
باب بیست و دوم حرف میم ..... ص : 296
1 - ماء(آب): ..... ص : 296
2 - ماء الاصول: ..... ص : 296
3 - ماء الاصول دیگر: ..... ص : 297
4 - ماء الاصول دیگر: ..... ص : 297
5 - ماء بزر الکشوث: ..... ص : 297
6 - ماء الحدید: ..... ص : 297
7 - ماء الحیوة المفرح: ..... ص : 298
8 - الماء الخارق: ..... ص : 298
9 - ماء الکافور: ..... ص : 299
10 - الماء المحدد: ..... ص : 299
11 - ماء المعدن: ..... ص : 299
12 - ماء المعدن دیگر: ..... ص : 299
13 - ماء النوره(آب آهک): ..... ص : 300
14 - ماء الهلیلجین: ..... ص : 300
15 - مادة الحیوة: ..... ص : 300
16 - المحلوب المدر: ..... ص : 301
17 - مخدر الجوزماثل: ..... ص : 301
18 - مخدر المرار: ..... ص : 301
19 - مرهمى که گوشت نو مىآورد: ..... ص : 301
20 - مرهم دیگر: ..... ص : 302
21 - مرهم ابو خلساء: ..... ص : 302
22 - المرهم الابیض: ..... ص : 302
23 - المرهم الاحمر(مرهم سرخ): ..... ص : 302
24 - مرهم الاسفیداج: ..... ص : 303
25 - مرهم الاسفیداج الاسود(مرهم سفیداب سیاه): ..... ص : 303
26 - المرهم الاسود: ..... ص : 303
27 - مرهم الاشق: ..... ص : 303
28 - مرهم الباسلیقون: ..... ص : 304
29 - مرهم البلسان: ..... ص : 304
30 - مرهم البواسیر: ..... ص : 304
31 - مرهم البواسیر دیگر: ..... ص : 304
32 - مرهم التتن: ..... ص : 305
33 - مرهم التوتیا: ..... ص : 305
34 - مرهم التوتیاى دیگر: ..... ص : 305
35 - مرهم التوتیاى دیگر: ..... ص : 305
36 - مرهم الجاذب: ..... ص : 305
37 - مرهم الحرق(مرهم سوختگى): ..... ص : 305
38 - مرهم الحرق دیگر: ..... ص : 305
39 - مرهم الحرق دیگر: ..... ص : 306
40 - مرهم الخل ..... ص : 306
41 - مرهم الدقیق: ..... ص : 306
42 - مرهم دم الاخوین: ..... ص : 306
43 - مرهم دم الاخوین نوع دیگر: ..... ص : 307
44 - مرهم الدیدان: ..... ص : 307
45 - مرهم الذراریح: ..... ص : 307
46 - مرهم الرال: ..... ص : 308
47 - مرهم الرسل: ..... ص : 309
48 - مرهم الزاج: ..... ص : 309
49 - مرهم الزیبق: ..... ص : 310
50 - مرهم الزیبق نوع دیگر: ..... ص : 310
51 - مرهم الزیبق نوع دیگر: ..... ص : 310
52 - مرهم السلاطین: ..... ص : 310
53 - مرهم الشافى: ..... ص : 311
54 - مرهم الشقاق: ..... ص : 311
55 - مرهم الشک: ..... ص : 312
56 - مرهم الشمع: ..... ص : 312
57 - مرهم الصابون: ..... ص : 312
58 - مرهم العروق: ..... ص : 312
59 - مرهم العلک: ..... ص : 312
60 - مرهم العنزروت: ..... ص : 312
61 - مرهم قونیت دجانین: ..... ص : 313
62 - مرهم الکافور: ..... ص : 313
63 - مرهم الکتان: ..... ص : 313
64 - مرهم الکندر: ..... ص : 314
65 - مرهم الماشرى(مرهم باد سرخ): ..... ص : 314
66 - مرهم مامیران: ..... ص : 314
67 - مرهم المنقى: ..... ص : 314
68 - مرهم النار الفارسیة: ..... ص : 314
69 - مرهم النحل: ..... ص : 315
70 - مرهم النواصیر: ..... ص : 315
71 - مرهم النوره: ..... ص : 315
72 - مزید العمر: ..... ص : 315
73 - مسهل براى صفرا: ..... ص : 315
74 - مسهل دیگر براى صفرا: ..... ص : 315
75 - مسهل دیگر براى صفرا و سینه: ..... ص : 316
76 - مسهل السهل: ..... ص : 316
77 - مسهل دیگر: ..... ص : 316
78 - مسهل دیگر: ..... ص : 316
79 - المشمع الابیض: ..... ص : 316
80 - مشمع دیاخلون: ..... ص : 317
81 - مشمع رال: ..... ص : 318
82 - مشمع الزیبق: ..... ص : 318
83 - مشمع سیلقون: ..... ص : 318
84 - مشمع الغرى: ..... ص : 318
85 - مطبوخ(داروى پخته): ..... ص : 319
86 - مطبوخ دیگر: ..... ص : 319
87 - مطبوخ دیگر که صفرابر است: ..... ص : 319
88 - مطبوخ دیگر: ..... ص : 319
89 - مطبوخ دیگر: ..... ص : 319
90 - مطبوخ الانبرباریس: ..... ص : 320
91 - مطبوخ البسفایج: ..... ص : 320
92 - مطبوخ التربد: ..... ص : 320
93 - مطبوخ التین: ..... ص : 320
94 - مطبوخ الزلق: ..... ص : 321
95 - مطبوخ المنقى: ..... ص : 321
96 - مطبوخ الورد: ..... ص : 321
97 - معجون: ..... ص : 321
98 - معجون دیگر: ..... ص : 322
99 - معجون دیگر: ..... ص : 322
100 - معجون دیگر: ..... ص : 322
101 - معجون دیگر براى افزودن نیروى باه: ..... ص : 322
102 - معجون انتیموان: ..... ص : 323
103 - معجون بزر البنج: ..... ص : 323
104 - معجون البسد: ..... ص : 323
105 - معجون تارک الافیون(معجون ترک تریاک): ..... ص : 323
106 - المعجون الجامع: ..... ص : 324
107 - معجون جدوار: ..... ص : 325
108 - معجون جلابا. ..... ص : 325
109 - معجون الخبث براى جلوگیرى از خون بواسیر: ..... ص : 325
110 - معجون الخبث نوع دیگر: ..... ص : 325
111 - معجون الخیار شنبر(معجون فلوس): ..... ص : 326
112 - معجون دیافریطقون: ..... ص : 326
113 - معجون الراحة: ..... ص : 326
114 - معجون الربع: ..... ص : 326
115 - معجون الربو: ..... ص : 327
116 - معجون الزبرجد: ..... ص : 327
117 - معجون الزوفا: ..... ص : 327
118 - معجون الزیبق الحلو: ..... ص : 327
119 - معجون السقمونیا: ..... ص : 327
120 - معجون السورنجان: ..... ص : 328
121 - معجون الشک: ..... ص : 328
122 - معجون الشوبشینى: ..... ص : 328
123 - معجون الصرع: ..... ص : 329
124 - معجون الصرع دیگر: ..... ص : 329
125 - معجون الصرع دیگر: ..... ص : 329
126 - معجون الصرع دیگر: ..... ص : 329
127 - معجون الطباشیر: ..... ص : 330
128 - معجون العصب: ..... ص : 330
129 - معجون الفریادرس: ..... ص : 330
130 - معجون القدرة: ..... ص : 330
131 - المعجون الماسک: ..... ص : 331
132 - المعجون الماسک دیگر: ..... ص : 331
133 - المعجون المبهى(معجون باهآور): ..... ص : 331
134 - المعجون المبهى دیگر: ..... ص : 332
135 - معجون المفاصل: ..... ص : 332
136 - المعجون الملوکى: ..... ص : 332
137 - معجون المنقى: ..... ص : 333
138 - معجون النجاح: ..... ص : 333
139 - مغلى البلغم: ..... ص : 333
140 - مغلى البلغم دیگر: ..... ص : 333
141 - مغلى الصفراء - ..... ص : 333
142 - المفرح الاعظم: ..... ص : 334
143 - المفرح البارد - ..... ص : 334
144 - المفرح البارد بنسخه دیگر: ..... ص : 334
145 - المفرح البارد نوع دیگر: ..... ص : 335
146 - المفرح الحار: ..... ص : 335
147 - المفرح الحار الانطاکى: ..... ص : 336
148 - المفرح السهل: ..... ص : 336
149 - المفرح السهل بنسخه دیگر: ..... ص : 337
150 - المفرح السیسنبرى: ..... ص : 337
151 - المفرح الیاقوتى: ..... ص : 338
152 - مقیىء الصفراء: ..... ص : 339
153 - مقیىء دیگر: ..... ص : 339
154 - مقیىء دیگر: ..... ص : 339
155 - ملح الجمر: ..... ص : 339
156 - ملح الخبث: ..... ص : 340
157 - ملح الرصاص: ..... ص : 340
158 - ملح الطرطر: ..... ص : 341
159 - ملح القلى: ..... ص : 341
160 - ملح الکهربا: ..... ص : 342
161 - ملح اللؤلؤ: ..... ص : 343
162 - ملح المرجان: ..... ص : 343
باب بیست و سوم حرف ن ..... ص : 344
1 - ند: ..... ص : 344
2 - ند دیگر: ..... ص : 345
3 - ند دیگر: ..... ص : 345
4 - ند دیگر: ..... ص : 345
5 - نشوق(داروئى که ببینى کشیده مىشود): ..... ص : 345
6 - نشوق التتن: ..... ص : 346
7 - نقوع(خیسانده): ..... ص : 346
8 - نقوع دیگر: ..... ص : 347
9 - نقوع دیگر: ..... ص : 347
10 - نقوع دیگر: ..... ص : 347
11 - نقوع الاصول: ..... ص : 348
12 - نقوع البارد: ..... ص : 348
13 - نقوع السنا: ..... ص : 348
14 - نقوع الصبر: ..... ص : 348
15 - نقوع الصینیات: ..... ص : 348
16 - النقوع المربع: ..... ص : 349
باب بیست و چهارم حرف واو ..... ص : 349
1 - وجور: ..... ص : 349
2 - ورد العقاب: ..... ص : 349
مقاله پنجم در پارهاى مسائل متفرقه که از اخبار و یا کتابهاى
اشخاص تجربه کار و یا از شنیدهها نقل مىگردد و یا اینکه خودم آن را آزمودهام
..... ص : 350
در خاصیتهاى پارهاى از داروها که من آن را از کتابهاى اخبار آل
محمد علیهم السلام جمعآورى کردهام ..... ص : 350
حرف الف ..... ص : 350
اترج(ترنج): ..... ص : 350
اثمد(سنگ سرمه): ..... ص : 350
اجاص(آلو): ..... ص : 351
ارز(برنج): ..... ص : 351
اشنان: ..... ص : 351
حرف باء ..... ص : 351
بادروج(تره خراسانى): ..... ص : 351
بادنجان: ..... ص : 351
باقلا: ..... ص : 352
بسر(خرماى نارس): ..... ص : 352
بصل(پیاز): ..... ص : 352
بطیخ(خربوزه): ..... ص : 352
بقر(گاو): ..... ص : 352
بنفشه: ..... ص : 352
بیض(تخم مرغ): ..... ص : 353
حرف تاء ..... ص : 353
تربت حسین علیه السلام: ..... ص : 353
تفاح(سیب): ..... ص : 353
تمر(خرما): ..... ص : 354
تین(انجیر): ..... ص : 354
حرف ثاء ..... ص : 354
ثمر(میوه): ..... ص : 354
حرف جیم ..... ص : 354
جاورس(ارزن): ..... ص : 354
جبن(پنیر): ..... ص : 354
جرجیر(ترتیزک - شاهى): ..... ص : 354
جوز(گردو): ..... ص : 355
حرف حاء ..... ص : 355
حبة السوداء(سیاهدانه): ..... ص : 355
حرمل(اسپند): ..... ص : 355
حلبه(شنبلیله): ..... ص : 355
حنا: ..... ص : 355
حنظل(هندوانه ابو جهل): ..... ص : 356
حوک(بادروج - تره خراسانى): ..... ص : 356
حرف خاء ..... ص : 356
خس(کاهو): ..... ص : 356
خل(سرکه): ..... ص : 356
حرف دال ..... ص : 356
دبا(کدو): ..... ص : 356
دم(خون): ..... ص : 356
دهن(روغن): ..... ص : 357
حرف راء ..... ص : 357
رمان(انار): ..... ص : 357
حرف زاء ..... ص : 358
زبیب(مویز): ..... ص : 358
زیت(روغن زیتون): ..... ص : 358
زیتون: ..... ص : 358
حرف سین ..... ص : 358
سداب: ..... ص : 358
سعد: ..... ص : 358
سفرجل(به): ..... ص : 358
سکر(شکر): ..... ص : 359
سلق(چغندر): ..... ص : 359
سمک(ماهى): ..... ص : 359
السمن(روغن): ..... ص : 360
سویق: ..... ص : 360
حرف شین ..... ص : 361
شعیر(جو): ..... ص : 361
شونیز(سیاهدانه): ..... ص : 361
حرف صاد ..... ص : 361
صعتر(آویشن): ..... ص : 361
حرف طاء ..... ص : 361
طلع(خرما در اولین روزهاى آن): ..... ص : 361
طیب(عطر): ..... ص : 361
طین(گل): ..... ص : 361
طین ارمنى(گل ارمنى): ..... ص : 361
حرف عین ..... ص : 362
عدس: ..... ص : 362
عسل: ..... ص : 362
عناب: ..... ص : 362
عنب(انگور): ..... ص : 362
حرف غین ..... ص : 363
غبیراء(سنجد): ..... ص : 363
حرف فاء ..... ص : 363
فجل(ترب): ..... ص : 363
فرفخ(خرفه): ..... ص : 363
حرف قاف ..... ص : 363
قبج(کبک): ..... ص : 363
قدید(گوشت خشکشده): ..... ص : 363
قطاء(باقرقره): ..... ص : 363
حرف کاف ..... ص : 363
کمأة(قارچ): ..... ص : 363
کافور: ..... ص : 364
کراث(تره - گندنا): ..... ص : 364
کاشم(کوله پر - انجدان رومى): ..... ص : 365
کتان: ..... ص : 365
کزبره(گشنیز): ..... ص : 365
کمثرى(گلابى): ..... ص : 365
کندر: ..... ص : 365
کباب: ..... ص : 365
حرف لام ..... ص : 365
لبن(شیر): ..... ص : 365
لحم(گوشت): ..... ص : 366
لفت(شلغم): ..... ص : 366
لقاح(ناقه): ..... ص : 366
لوبیا: ..... ص : 367
حرف میم ..... ص : 367
ماء(آب): ..... ص : 367
ماست: ..... ص : 367
ماش: ..... ص : 368
مر: ..... ص : 368
مصطکى: ..... ص : 368
ملح(نمک): ..... ص : 368
حرف نون ..... ص : 368
نبیذ(آب جو): ..... ص : 368
نوره(واجبى): ..... ص : 368
حرف هاء ..... ص : 369
ریسه(حلیم): ..... ص : 369
هلیلج(هلیله): ..... ص : 369
هندباء(کاسنى): ..... ص : 369
بعض المعالجات التى وصلت عن اهل العصمة و الطهارة علیهم السلام
..... ص : 371
حرف الالف ..... ص : 371
الاستحاضة: ..... ص : 371
اطریفل: ..... ص : 371
ام الصبیان: ..... ص : 371
اذن: ..... ص : 371
حرف الباء ..... ص : 371
باه: ..... ص : 371
بدن: ..... ص : 372
برص: ..... ص : 372
بطن: ..... ص : 372
بلغم: ..... ص : 372
هذا المعجون: ..... ص : 372
بواسیر: ..... ص : 373
بهق: ..... ص : 373
حرف التاء ..... ص : 373
تخمة: ..... ص : 373
حرف الجیم ..... ص : 373
جذام: ..... ص : 373
جروح: ..... ص : 373
جنب: ..... ص : 374
حرف الحاء ..... ص : 374
حب السنا: ..... ص : 374
حجامة: ..... ص : 374
و الداهیة وجع العنق. حرارة: ..... ص : 375
حصاة: ..... ص : 375
حفظ الصحة: ..... ص : 375
حقنة: ..... ص : 375
حلق: ..... ص : 375
حمى: ..... ص : 375
الحمام: ..... ص : 376
حمیة: ..... ص : 377
حیة: ..... ص : 378
حرف الخاء ..... ص : 378
خاصرة: ..... ص : 378
الخضاب: ..... ص : 378
خفقان الفؤاد: ..... ص : 379
حرف الدال ..... ص : 379
دمامیل: ..... ص : 379
الدواء: ..... ص : 379
دیدان: ..... ص : 380
حرف الراء ..... ص : 380
رأس: ..... ص : 380
ربو: ..... ص : 380
رمد: ..... ص : 380
ریاح: ..... ص : 380
حرف الزاء ..... ص : 381
زحیر: ..... ص : 381
زکام: ..... ص : 381
حرف السین ..... ص : 381
سعال: ..... ص : 381
سفر: ..... ص : 381
سل: ..... ص : 382
سلس البول: ..... ص : 382
سن: ..... ص : 382
سواک: ..... ص : 382
حرف الشین ..... ص : 383
شراب الخیار: ..... ص : 383
شعر: ..... ص : 383
شوصة: ..... ص : 383
حرف الصاد ..... ص : 383
صداع: ..... ص : 383
حرف الطاء ..... ص : 384
طحال: ..... ص : 384
حرف الظاء ..... ص : 384
ظفر: ..... ص : 384
حرف العین ..... ص : 384
عرق النسا: ..... ص : 384
عطش - و یبس الفم: ..... ص : 384
عقرب: ..... ص : 385
عین: ..... ص : 385
حرف الفاء ..... ص : 385
فالج: ..... ص : 385
فزع: ..... ص : 385
حرف القاف ..... ص : 385
قلب: ..... ص : 385
قولنج: ..... ص : 385
قىء: ..... ص : 385
حرف الکاف ..... ص : 386
کحل: ..... ص : 386
کلف: ..... ص : 386
کى: ..... ص : 386
حرف اللام ..... ص : 386
لقوة: ..... ص : 386
حرف المیم ..... ص : 386
المشى: ..... ص : 386
معدة: ..... ص : 386
مغص: ..... ص : 386
معجون خیار شنبر: ..... ص : 386
المعجون الجامع: ..... ص : 387
معجون آخر: ..... ص : 389
معجون آخر: ..... ص : 389
معجون آخر: ..... ص : 389
معجون النبى صلى الله علیه و آله: ..... ص : 390
حرف النون ..... ص : 390
نسیان: ..... ص : 390
حرف الواو ..... ص : 391
وسخ: ..... ص : 391
وضح: ..... ص : 391
حرف الیاء ..... ص : 391
یرقان: ..... ص : 391
ترجمه مطالب باب قبل ..... ص : 392
حرف الف ..... ص : 392
استحاضه: ..... ص : 392
اطریفل: ..... ص : 392
ام الصبیان: ..... ص : 392
اذن(گوش): ..... ص : 393
حرف باء ..... ص : 393
باه: ..... ص : 393
بدن: ..... ص : 393
برص: ..... ص : 394
بطن: ..... ص : 394
بلغم: ..... ص : 394
بواسیر: ..... ص : 395
بهق: ..... ص : 395
حرف تاء ..... ص : 395
تخمه: ..... ص : 395
حرف جیم ..... ص : 396
جذام: ..... ص : 396
جروح(زخمها): ..... ص : 396
جنب(پهلو): ..... ص : 397
حرف حاء ..... ص : 397
حب السنا: ..... ص : 397
حجامت: ..... ص : 397
حرارت: ..... ص : 398
حصاة(سنگ کلیه و مثانه): ..... ص : 398
حقنه(تنقیه): ..... ص : 399
حلق(گلو): ..... ص : 399
حمى(تب): ..... ص : 399
حمام: ..... ص : 400
حمیة(پرهیز): ..... ص : 402
حیة(مار): ..... ص : 402
حرف خاء ..... ص : 403
خاصرة(پهلو): ..... ص : 403
خضاب: ..... ص : 403
خفقان الفؤاد(خفقان قلب): ..... ص : 403
حرف دال ..... ص : 404
دمامیل(دملها - کورکها): ..... ص : 404
دواء(دارو): ..... ص : 404
دیدان(کرمها): ..... ص : 406
حرف راء ..... ص : 406
رأس(سر): ..... ص : 406
ربو(نوعى تنگى نفس): ..... ص : 406
رمد(چشمخرابى): ..... ص : 406
ریاح(بادها): ..... ص : 406
حرف زاء ..... ص : 407
زحیر(اسهال): ..... ص : 407
زکام: ..... ص : 407
حرف سین ..... ص : 407
سعال(سرفه): ..... ص : 407
سفر: ..... ص : 408
سل: ..... ص : 408
سلس البول(ادرار بىاختیار): ..... ص : 408
سن(دندان): ..... ص : 408
حرف شین ..... ص : 409
شراب الخیار: ..... ص : 409
شعر(مو): ..... ص : 409
شوصة(ورم پردههاى بین دندهاى): ..... ص : 410
حرف صاد ..... ص : 410
صداع(سردرد): ..... ص : 410
حرف طاء ..... ص : 410
طحال(درد طحال): ..... ص : 410
حرف ظاء ..... ص : 410
ظفر(ناخن): ..... ص : 410
حرف عین ..... ص : 411
عرق النسا: ..... ص : 411
عطش(تشنگى و خشکى دهن): ..... ص : 411
عقرب(کژدم): ..... ص : 412
عین(چشم): ..... ص : 412
حرف فاء ..... ص : 412
فالج(فلج): ..... ص : 412
فزع(بیتابى): ..... ص : 412
حرف قاف ..... ص : 412
قلب: ..... ص : 412
قولنج: ..... ص : 413
قى: ..... ص : 413
حرف کاف ..... ص : 413
کحل(سرمه): ..... ص : 413
کلف(لکه صورت): ..... ص : 413
کى: ..... ص : 413
حرف لام ..... ص : 413
لقوه(حرکت کردن غیر ارادى عضلات صورت): ..... ص : 413
حرف میم ..... ص : 414
المشى(راه رفتن): ..... ص : 414
معده: ..... ص : 414
مغص(زورپیچ): ..... ص : 414
معجون خیار شنبر: ..... ص : 414
المعجون الجامع: ..... ص : 414
معجون دیگر: ..... ص : 417
معجون دیگر: ..... ص : 417
معجون دیگر: ..... ص : 418
معجون النبى صلى الله علیه و آله: ..... ص : 418
حرف نون ..... ص : 419
نسیان: ..... ص : 419
حرف واو ..... ص : 420
وسخ(چرک): ..... ص : 420
وضح(لکههاى سفیدپوستى): ..... ص : 421
حرف یاء ..... ص : 421
یرقان: ..... ص : 421
مسائل متفرقهاى که آن را از اخبار گلچین کردهام و یا بآزمایش
رساندهام و یا آن را در کتابهاى حکیمان یافتهام و در آن چند فصل است ..... ص :
421
فصل اول جمع بین این چیزها شایسته نیست ..... ص : 421
فصل دوم حمام و تنویر ..... ص : 422
فصل سوم در پارهاى از متفرقات ..... ص : 425
فصل چهارم در مسائل سفر ..... ص : 428
فصل پنجم در نزدیکى ..... ص : 430
پارهاى از امور مهم و در آن فصلهائى است ..... ص : 432
فصل اول خواب ..... ص : 432
فصل دوم تاثیر اخلاق در خلط ..... ص : 432
فصل سوم زیان ادامه نگرانى و لذت ..... ص : 432
فصل چهارم دیر درمان شدن قرحههائى که از صفرا پدید آمده باشد
..... ص : 433
فصل پنجم پیدا شدن مکرر لرز بهنگام تب از نشانىهاى مرگ است .....
ص : 433
فصل ششم خونریزى بینى از طرفى که بیمارى در آن است خوب و در جهت
دیگر بد است ..... ص : 433
فصل هفتم عطسه در بیماریهاى مزمن غیر سینهاى خوب و دلیل قوت و نضج
خلطها است ..... ص : 433
فصل هشتم ورمها داروهاى تحلیلبرنده را در حال امتلاء بدن و قبل
از بیرون راندن خلطها بکار مبر. ..... ص : 433
فصل نهم حمام گرفتن پیش از دارو در چند روز پشت سرهم لازم است
..... ص : 433
فصل دهم سفارشى درباره بیمار تبدار ..... ص : 433
فصل یازدهم ورود سرخرگها و سیاهرگها ..... ص : 434
فصل دوازدهم بیمارى که بدون بیرون راندن خلطها و یا دمل بزرگى آرام
شود برمىگردد ..... ص : 434
فصل سیزدهم بیمارانى که بدون بحران مىمیرند، در روز نوبه از دنیا
مىروند ..... ص : 434
فصل چهاردهم اثر غذاها و نوشابهها ..... ص : 434
فصل پانزدهم جایگاه دانش مربوط به نیروى غذاها ..... ص : 434
فصل شانزدهم امتلاء زیاد اشخاص خوشگذران و راحتطلب ..... ص : 435
فصل هفدهم شیرینى روح ..... ص : 435
فصل هجدهم اشتهاى معده(شاهیه) و هاضمه آن ..... ص : 436
فصل نوزدهم هر بیمارى طبیعى شیطانى زنده از ساکنین زمین اول است
..... ص : 436
دستور بکار بردن پارهاى از داروها و در آن فصولى است ..... ص :
441
فصل دستور بکار بردن آب پنیر ..... ص : 441
سفوف دیگر براى یرقان کبدى: ..... ص : 447
فصل استعمال چوب چینى ..... ص : 447
فصل استعمال جیوه چند روش دارد ..... ص : 452
فصل بکار بردن عشبه مغربیه ..... ص : 455
روش هندى: ..... ص : 455
معجون عشبه براى بیماریهاى بلغمى و ضعف معده و هاضمه و اشتها:
..... ص : 457
خواص پارهاى از داروهاى مفرد و در آن فصولى است ..... ص : 457
فصل حرف الف ..... ص : 457
ترج(ترنج): ..... ص : 458
اثل(گز شور - شوره گز): ..... ص : 458
اثمد(سنگ سرمه): ..... ص : 458
اجاص(آلو): ..... ص : 458
اخثاء(سرگین): ..... ص : 458
اذاراقى(کچله): ..... ص : 458
اذخر(کاهمکه): ..... ص : 459
ارجوان(ارغوان): ..... ص : 459
ارز(برنج): ..... ص : 459
اسطوخودوس(استوخودوس): ..... ص : 459
اسفاناخ(اسفناج): ..... ص : 459
اسفنج: ..... ص : 459
اسفیداج(سفیداب قلع): ..... ص : 460
اسفیدباج(آب جوجه با ادویه گرم بیمزه): ..... ص : 460
اسقیل(عنصل - پیاز دشتى): ..... ص : 460
اشق(کما): ..... ص : 460
اشنان: ..... ص : 460
اطریلال(قازیاغى - پاى کلاغ): ..... ص : 460
اظفار الطیب(ناخنهاى خوشبو): ..... ص : 460
افتیمون: ..... ص : 461
افرفیون: ..... ص : 461
افسنتین: ..... ص : 461
افیون(تریاک): ..... ص : 461
اقاقیا: ..... ص : 464
اقط(کشک): ..... ص : 464
اکارع(پاچه): ..... ص : 464
اکلیل الملک: ..... ص : 464
البنج(بنگ): ..... ص : 464
املج(آمله): ..... ص : 465
انبرباریس(زرشک): ..... ص : 465
انتیمون(انتیموان): ..... ص : 465
انجبار: ..... ص : 466
انجره(گزنه): ..... ص : 466
انزروت: ..... ص : 466
انسان: ..... ص : 466
انیسون(بادیان رومى): ..... ص : 466
اهلیلج(هلیله): ..... ص : 466
ایرسا(سوسن آسمانگونى - زنبق آبى): ..... ص : 466
ایل(بز کوهى): ..... ص : 467
فصل حرف باء ..... ص : 467
بادزهر معدنى: ..... ص : 467
بارزد ..... ص : 467
باذنجان: ..... ص : 467
باشق(باشه، پرندهایست): ..... ص : 467
باقلى(باقلا): ..... ص : 467
بالنجو(بالنگو): ..... ص : 467
برطانقى(بستان افروز): ..... ص : 468
برنجاسف(بومادران، قیصوم): ..... ص : 468
بزر قطونا(تخم اسفرزه): ..... ص : 468
بسباسه(پوست داخلى بلوط): ..... ص : 468
بسد(مرجان): ..... ص : 468
بصل(پیاز): ..... ص : 468
بصل الحنا(پیاز حنا): ..... ص : 468
بطیخ(خربوزه): ..... ص : 469
بقر(گاو): ..... ص : 469
بقس(شمشاد): ..... ص : 469
کامل): ..... ص : 469
بندق(فندق): ..... ص : 469
بنفسج(بنفشه): ..... ص : 469
بهمن: ..... ص : 469
بیض(تخم مرغ): ..... ص : 469
فصل حرف تاء ..... ص : 470
تتن(تنباکو): ..... ص : 470
ترمس(باقلاى مصرى): ..... ص : 470
تمر(خرما): ..... ص : 470
تمر هندى: ..... ص : 470
توت: ..... ص : 470
تین(انجیر): ..... ص : 470
فصل حرف ثاء ..... ص : 471
ثوم(سیر): ..... ص : 471
فصل حرف جیم ..... ص : 471
جبسین(گچ): ..... ص : 471
جدوار: ..... ص : 471
جرمیلک(ریشه آزار): ..... ص : 471
جزر(هویج): ..... ص : 471
جزع(نوعى سنگ است): ..... ص : 471
جلابا(جلب): ..... ص : 471
جلنار(گل انار فارسى): ..... ص : 472
جلنجبین(گل انگبین): ..... ص : 472
جنطیانا(جنتیانا): ..... ص : 473
جوز(گردو): ..... ص : 473
جوزبوا(جوز بویا): ..... ص : 473
جوز ماثل(تاتوره): ..... ص : 473
فصل حرف حاء ..... ص : 474
حب البطم(دانه درخت سقز): ..... ص : 474
حبة الخضراء(بنه): ..... ص : 474
حبق بستانى(نوعى پونه): ..... ص : 474
حب القلت(جو انگلیسى): ..... ص : 474
حجر السطریط(سنگ مرمر، کربنات دو کلسیم): ..... ص : 474
حداة(غلیواج): ..... ص : 475
حرمل(اسپند): ..... ص : 475
حصرم(غوره): ..... ص : 475
حلبه(شنبلیله): ..... ص : 475
حلتیث(انغوزه): ..... ص : 475
حمار(الاغ): ..... ص : 475
حمام(کبوتر): ..... ص : 476
حمص(نخود): ..... ص : 476
حنا: ..... ص : 476
حنطه(گندم): ..... ص : 476
حنظل(هندوانه ابو جهل): ..... ص : 476
فصل حرف خاء ..... ص : 476
خبة(خاکشیر): ..... ص : 476
خراطین(کرم سرخ خاک): ..... ص : 476
خربق اسود(خربق سیاه): ..... ص : 477
خردل: ..... ص : 477
خرنوب(بلهجه کرمانى جنگجنگو): ..... ص : 477
خس(کاهو): ..... ص : 477
خشخاش: ..... ص : 477
خصیة الثعلب(ثعلب): ..... ص : 477
خطمى: ..... ص : 477
خفاش: ..... ص : 477
خل(سرکه): ..... ص : 477
خمیر(خمیرمایه): ..... ص : 478
خوخ(شفتالو - هلو): ..... ص : 478
خولنجان: ..... ص : 478
فصل حرف دال ..... ص : 478
دارتو: ..... ص : 478
دار شیشعان: ..... ص : 479
دارصینى(دارچینى): ..... ص : 479
دارفلفل(فلفل دراز): ..... ص : 479
دبس العنب(شیره انگور): ..... ص : 479
دجاج(جوجه): ..... ص : 479
دفلى(خرزهره): ..... ص : 479
دهنج: ..... ص : 479
دیک(خروس): ..... ص : 479
فصل حرف ذال ..... ص : 479
ذباب(مگس): ..... ص : 479
ذراریح(مگس ذراریح): ..... ص : 480
ذهب(طلا): ..... ص : 480
فصل حرف راء ..... ص : 480
راتیانج: ..... ص : 480
رازیانج(بادیان): ..... ص : 480
رؤس(ظ مغز کله حیوانات): ..... ص : 480
راوند(ریوند - رتاب): ..... ص : 481
رجله(خرفه): ..... ص : 481
رصاص(سرب): ..... ص : 481
رماد(خاکستر): ..... ص : 481
رمان(انار): ..... ص : 482
ریباس(ریواس): ..... ص : 482
ریحان: ..... ص : 482
ریه(شش - جگر سفید): ..... ص : 482
فصل حرف زاء ..... ص : 483
زاج: ..... ص : 483
زبد(کره): ..... ص : 483
زبد البحر(کف دریا): ..... ص : 483
زبیب(مویز): ..... ص : 483
زرآوند ..... ص : 483
زرنباد(جدوار): ..... ص : 484
زرنیخ سرخ: ..... ص : 484
زریر: ..... ص : 484
زعفران: ..... ص : 484
زعفران الحدید(زنگ آهن): ..... ص : 484
زمج(چرخ که مرغى شکارى است): ..... ص : 484
زنجار(زنگار): ..... ص : 484
زنجبیل: ..... ص : 485
زنجفر(شنگرف): ..... ص : 485
زهر النارنج(بهارنارنج): ..... ص : 485
زیبق(جیوه): ..... ص : 485
فصل حرف سین ..... ص : 485
سداب: ..... ص : 485
سدر: ..... ص : 486
سرخس: ..... ص : 486
سرو: ..... ص : 486
سفرجل(به): ..... ص : 486
سقمونیا(محموده): ..... ص : 486
سلحفاة(سنگپشت): ..... ص : 486
سلخ الحیة(پوست مار): ..... ص : 487
سلق(چغندر): ..... ص : 487
سماق: ..... ص : 487
سمسم(کنجد): ..... ص : 487
سمک(ماهى): ..... ص : 488
سمن(روغن حیوانى): ..... ص : 488
سنا: ..... ص : 488
سنبل: ..... ص : 488
سندروس: ..... ص : 488
سورنجان: ..... ص : 488
سوس(شیرینبیان - در لهجه کرمانى متکى): ..... ص : 488
سوسن آزاد: ..... ص : 489
سویق(آرد): ..... ص : 489
سیسالیوس: ..... ص : 489
سیسنبر: ..... ص : 489
فصل حرف شین ..... ص : 489
شادنج(شادنه): ..... ص : 489
شاهترج(شاهتره): ..... ص : 489
شب یمانى(زاج سفید): ..... ص : 489
شبت(شوید): ..... ص : 489
شعر(مو): ..... ص : 490
شعیر(جو): ..... ص : 490
شقایق(لاله): ..... ص : 490
شقاقل مصرى: ..... ص : 490
شمع(موم): ..... ص : 490
شند ..... ص : 490
شوکران: ..... ص : 490
شونیز(سیاهدانه): ..... ص : 491
شیرج(روغن کنجد): ..... ص : 491
شیطرج: ..... ص : 491
فصل حرف صاد ..... ص : 491
صابون: ..... ص : 491
صبر: ..... ص : 491
صعتر(آویشن): ..... ص : 491
صمغ عربى: ..... ص : 492
صنوبر: ..... ص : 492
صوف(پشم): ..... ص : 493
فصل حرف ضاد ..... ص : 493
ضب(سوسمار): ..... ص : 493
فصل حرف طاء ..... ص : 493
طحلب(خزه): ..... ص : 493
طلح(درخت موز): ..... ص : 493
طین(گل): ..... ص : 493
طیون: ..... ص : 493
فصل حرف عین ..... ص : 494
عشبه: ..... ص : 494
عصفور(گنجشک): ..... ص : 495
عقرب(کژدم): ..... ص : 495
علق(زالو): ..... ص : 495
علک البطم(صمغ بنه): ..... ص : 495
عناب: ..... ص : 495
عنبر: ..... ص : 495
عنکبوت: ..... ص : 496
عود: ..... ص : 496
فصل حرف غین ..... ص : 496
غاریقون(قارچ چمن): ..... ص : 496
غبیرا(سنجد): ..... ص : 496
غرب(پده - اوجا): ..... ص : 496
غرى السمک(سریشم ماهى): ..... ص : 496
غوتاغنبا(عصاره ریوند): ..... ص : 496
فصل حرف فاء ..... ص : 498
فار(موش): ..... ص : 498
فجل(ترب): ..... ص : 498
فستق(پسته): ..... ص : 498
فطر(قارچ): ..... ص : 498
فلفل: ..... ص : 498
فندق: ..... ص : 498
فصل حرف قاف ..... ص : 498
قانصه(سنگدان پرندگان): ..... ص : 498
قراصیا(آلبالو): ..... ص : 499
قرع(کدو): ..... ص : 499
قرمز(کرم قرمز دانه): ..... ص : 499
قصب(نى): ..... ص : 499
قطن(پنبه): ..... ص : 499
قنابرى(بخند): ..... ص : 499
قیقهر(رال): ..... ص : 499
قینهقینه(گنهگنه): ..... ص : 499
فصل حرف کاف ..... ص : 501
کافور: ..... ص : 501
کاکنج(عروس در پرده): ..... ص : 502
کبر(کور): ..... ص : 502
کبریت(گوگرد): ..... ص : 502
کتان: ..... ص : 502
کتم(وسمه): ..... ص : 502
کتیرا: ..... ص : 502
کرفس: ..... ص : 502
کرم(رز): ..... ص : 502
کرویا(زیره دشتى - شاهزیره): ..... ص : 502
کزبره(گشنیز): ..... ص : 503
کلس البیض(پوست تخم مرغ سوخته): ..... ص : 503
کلس الحجر(آهک): ..... ص : 503
کمون(زیره): ..... ص : 503
کندر: ..... ص : 503
کهربا: ..... ص : 503
فصل حرف لام ..... ص : 503
لبن(شیر): ..... ص : 503
لک(لاک): ..... ص : 504
لوز(بادام): ..... ص : 504
لیمو: ..... ص : 504
فصل حرف میم ..... ص : 504
ماء(آب): ..... ص : 504
ماعز(بز): ..... ص : 504
مامیثا: ..... ص : 505
مر(مرمکى): ..... ص : 505
مرجان: ..... ص : 505
مردارسنج(مردارسنگ - اکسید سرب دو ظرفیتى): ..... ص : 505
مرزنجوش: ..... ص : 505
مسک(مشک): ..... ص : 505
مصطکى: ..... ص : 506
مقل(در لهجه کرمانى ملک): ..... ص : 506
ملح الانجلیسى(نمک انگلیسى - سولفات دو منیزى): ..... ص : 506
مها(نوعى سنگ است): ..... ص : 507
فصل حرف نون ..... ص : 507
نارجیل بحرى(نارگیل دریائى): ..... ص : 507
نارنج: ..... ص : 509
نانخواه(زنیان): ..... ص : 509
نحاس(مس): ..... ص : 509
نرجس(نرگس): ..... ص : 509
نیل: ..... ص : 510
فصل حرف واو ..... ص : 510
ودع(صدفهاى کوچک معروف بگوش ماهى): ..... ص : 510
ورد(گل سرخ): ..... ص : 510
فصل حرف هاء ..... ص : 510
هلیون(مارچوبه): ..... ص : 510
هندبا(کاسنى): ..... ص : 510
هوا: ..... ص : 510
فصل حرف یاء ..... ص : 511
یسر(نوعى چوب است): ..... ص : 511
صفات ظاهرى چیزها اگر عرض خاصى در کار نباشد تابع صفات درونى و
طبیعى آنها است ..... ص : 511
اما داروهاى منسوب به صفرا: ..... ص : 514
داروهاى منسوب بسودا: ..... ص : 514
داروهاى منسوب به بلغم: ..... ص : 514
مطالبى مفید در ضمن چند فصل ..... ص : 520
فصل اگر از روغن قرنفل همراه با شکر جوارشن بسازند ..... ص : 520
فصل فواید اطریفال تربدى ..... ص : 520
فصل اگر بیمارى چشم از حرارت باشد این برود برایش مفید است ..... ص
: 520
فصل داروى نشاطآورى که مایل به برودت است و براى خفقان گرم و وحشت
قلب و ضعف آن مفید است ..... ص : 520
فصل گرد داروئى براى دانههائى که در چشم پیدا مىشود ..... ص :
521
فصل براى سفید کردن طرطر ..... ص : 521
فصل روش ساختن روغنى که مو را مانند نوره ازاله مىکند: ..... ص :
522
فصل روغن نارنج ..... ص : 522
فصل درمان سرفه در هنگام خوابیدن ..... ص : 523
فصل چیزهاى ممکن است از راه تنکیس یا فشار روغن آن را بدست آورد
..... ص : 523
فصل درباره درمان خلطهاى بدن ..... ص : 523
فصل درباره جوشاندهها ..... ص : 524
فهرست نامهاى داروئى ..... ص : 2
فهرست الفبائى بیماریهاى گوناگون، درمانها و داروهاى مختلف ..... ص
: 44
حرف ا ..... ص : 46
(حرف ب) ..... ص : 49
حرف پ ..... ص : 52
(حرف جیم) ..... ص : 55
(حرف چ) ..... ص : 56
(حرف ح) ..... ص : 57
(حرف خ) ..... ص : 58
(حرف دال) ..... ص : 60
(حرف ذال) ..... ص : 61
(حرف ر) ..... ص : 62
(حرف سین) ..... ص : 64
(حرف ش) ..... ص : 67
(حرف صاد) ..... ص : 68
(حرف ضاد) ..... ص : 69
(حرف طاء) ..... ص : 69
(حرف ع) ..... ص : 69
(حرف غ) ..... ص : 70
(حرف ق) ..... ص : 71
(حرف ک) ..... ص : 73
(حرف گ) ..... ص : 75
(حرف گ) ..... ص : 76
(حرف لام) ..... ص : 76
(حرف میم) ..... ص : 77
(حرف ن) ..... ص : 80
(حرف واو) ..... ص : 82
(حرف هاء) ..... ص : 83
(حرف ى) ..... ص : 83
داروهاى مانعة الجمع * ..... ص : 84
------------------------------------------------------------------------------------------------------
نام کتاب: دقائق العلاج
پدیدآور: کرمانى، محمد کریم بن ابراهیم- مترجم: عیسى ضیاء ابراهیمى
تاریخ وفات پدیدآور: 1288 ه. ق
موضوع: بیمارى ها
زبان: عربى
تعداد جلد: 2
ناشر: چاپخانه سعادت
مکان چاپ: کرمان
سال چاپ: 1362 ه. ش
نوبت چاپ: اول